DEVLET TİYATROSU NASIL KURULDU?

 
Devlet Tiyatrosunun kuruculuğuna bir hayli talip vardı. Elimizdeki vesikalara göre bu gerçeği tarihe nakletmek zamanı gelmiş olsa gerek.

Atatürk, tarih davasını merak ettiği zaman, Faruk Nafiz’e “Akın-Kahraman” piyesini yazdırmış ve bu eserler Ankara Türkocağı binasında İsmet Paşa Kız Enstitüsü ve Gazi Eğitim Enstitüsü öğrencilerine benim yönetimimde ve İbrahim Necmi ile Halil Vedat (Fıratlı)’dan mürekkep bir heyetin nezaretinde oynattırılmıştı. Atatürk bundan çok memnun kaldı. Arkasından Behçet Kemal’le beraber hazırladığımız “Çoban” piyesi oynandığı zaman, Atatürk:

— Tiyatro, bir memleketin kültür seviyesinin aynasıdır. Bu çalışmalara devam edelim, emrini verdi. O zaman ben:

— Efendim! Bu işleri başka gayeler için kurulmuş okullardaki öğrencilere yaptırmak güç olur.
Emir buyurulursa bu iş için bir özel okul kurulmalıdır, dedim.
Derhâl:

— Uygun. Hemen bir rapor hazırlayın, emrini verdi. Ertesi gün rahmetli Necip Ali:

— İşin büyüğüne gitme. Orta hâlli bir şey düşün de gerçekleşsin, dedi.

Ben de bir rapor yazdım. Millî Eğitim’in Ankara Belediyesinin küçük yardımlarıyla kurulacak böyle bir okulun planını hazırladım. Atatürk’e sundum.
O, raporun arkasına şunları yazdı:

“Bu kadar önemli bir iş böyle yarım tedbirlerle başarılamaz. Bir kanunla Millî Temsil Akademisinin kurulması temin edilmeli ve Münir Hayri, yabancı memleketlerde tetkiklerde bulunarak bize lazım olan uzmanları getirmelidir.”

Bir hafta içinde Büyük Millet Meclisinde, Millî Temsil Akademisi Kanunu kabul ediliyor ve ben bu müessesenin müdürü sıfatıyla Avrupa’ya gidiyorum.

Niyazi Ahmet BANOĞLU