Edebiyat Ders Notları İçin Tıklayınız...

 DİVAN EDEBİYATI(KLASİK EDEBİYAT)

            13.yy.dan başlayıp 19.yy. sonlarına kadar ve genel olarak saray edebiyatı da diyebileceğimiz bir edebiyattır.Bu edebiyatın oluşmasında İslam felsefesinin ,fars estetiğinin ve saray çevresinin üçlü bir etkisi vardır. Daha çok enderun’da eğitim görmüş sanatçıları içine almış ve halktan kopuk bir edebiyat olarak bilinir.

       Divan   Edebiyatının  Özellikleri

a)Nazım birimi beyittir bazen tek dize de kullanılır.

b)Aruz ölçüsü kullanılmış bu da Osmanlıca’nın oluşmasında etkili olmuştur.

c)Tam ve zengin kafiyeler kullanılmış olup göz için kafiye düşüncesi vardır.

d)Yardımcı fiiller dışında Arapça ve Farsça kelimeler ağırlıktadır.

e)Edebi sanata ve süslü söyleyişe büyük önem vermişleridir.

f)Şiirlerin ayrı bir adları yoktur.

g)Amaç marifeti göstermektir.

h)Saraya ve mutlu azınlığa hitap eder.

ı)İnanç ve duygu ağırlıktadır.

j)Şiir nesirden çok kullanılmıştır.

k)Şiir  müzikten ayrılmıştır.

l)İçerik değil biçim önemlidir.

m)Şiirde konu bütünlüğü yoktur.Biçimde de parça anlatım vardır.

n)Toplumsal olaylar konu olarak işlenmemiştir.

o)Divan nesri;sade,orta ve süslü nesir olmak üzere üçe ayrılır. Divan nesrinde cümleler uzun,imlasız,süslü ve yer yer iç( seci)kafiyelidir

p)Ağırlıklı konular aşk,doğa,şarap,karamsarlık,ölüm,sevgiliye övgüdür.

           Divan Edebiyatı Nazım Türleri

Gazel: Sözlük anlamı kadınlarla aşk üzerine sohbet etmek anlamına gelir.Divan edebiyatının en önemli nazım türüdür.Aşk,güzellik.doğa ve şarap konularını işler.Aruzun her kalıbıyla yazılırlar. 5-15 beyitten oluşur.İlk beyte matla,son beyte makta,en güzel beytine beytül gazel şairin adının geçtiği beyte taç beyit denir. a ,a - b,a-c,a-ea-da şeklinde kafiyelenir.

  Kaside: Teşbib,girizgah,methiye,fahriye ve dua olmak üzere beş bölümden oluşur.Divan edebiyatının bir şeyler anlatmaya özgü türüdür.33-99 beyitten oluşur.Kasideler nesib bölümünde işlenen konulara göre adlandırılırlar.Bahariyye,ramazaniyye gibi.                   

         Rediflerine göre su kasidesi,sühan kasidesi,gül kasidesi

         Kasideler konularına göre şu çeşitlere ayrılır:

Allah’ı varlığını birliğini anlatanlara Tevhid

Allah a yalvarmak için yazılanlara Münacat

Peygamberimizi anlatmak için yazılanlara  Naat

Devrin ileri gelenlerini övmek için yazılanlara Methiye

Sevilen insanların ölümünden sonra duyulan acıları anlatmak için yazılanlara  Mersiye denir.

    Mesnevi: Divan edebiyatında hikaye,roman yerine kullanılan türdür. Beyitler halinde yazılır ve beyit sayısı sınırsızdır.Aşk hikayeleri,dini öyküler ve destanlar bu türde yazılmış eserlerdir. Her beyt kendi arasında uyaklıdır.

  Divan edebiyatının diğer nazım şunalrdır:kıt’a,rubai,tuyuğ,murabba şarkı,terkib-i bent,terci-i bent,şehrengiz, ve müstezattır.

                    Divan edebiyatı nazım türleri

 Dörtlük halindekiler           Bent Halinde               Beyit halindekiler

Rubai                             terci-i bent                            kıt’a

Şarkı                              terkib-i bent                         müstezat     

Tuyuğ                                                                        Şehrengiz

Murabba                                                                    Gazel,kaside

                                                                                   mesnevi