Haber Cümlesi Nedir?-Haber Cümlesi Nerelerde Kullanılır?
Bir yargıyı olumlu ya da olumsuz biçimde aktaran cümlelerdir. Bir eylemin yapıldığınıyapılabileceğini bir varlığın bulunduğunu ifade eden cümleler olumlu tersini ifade edenler olumsuzdur. Olumlu cümlelerde mantıkça istenen bir durumun bulunması gerekir.
Aşağıdaki yüklemleri inceleyerek bunu açıklayalım.
Olumlu: geldi koşmalı var paralı güzel
Olumsuz: gelmedi koşmamalı parasız güzel değil
Görüldüğü gibi olumlu yüklemler “-ma -me” olumsuzluk ekiyle “değil” olumsuzluk edatıyla“-sız” gibi olumsuz anlam veren eklerle olumsuz hale getirilebiliyor. Bazı cümlelerde iseyapıca yukarıdaki olumsuzluklar bulunduğu halde cümle anlamca olumlu olabilir. Bu çoğu kez iki olumsuzluğun bir arada bulunduğu yargılarda görülür.
Örnek: “Aslında o seni tanımıyor değildi.” cümlesinde “tanımıyor değil” yükleminde iki olumsuzluk vardır ve bunlar yüklemin “tanıyor” şeklinde olumlu bir yargı vermesini sağlamışlardır.
Bazı cümlelerde ise olumsuzluk soru yoluyla sağlanır.
Örnek: “Ben onu unutabilir miyim hiç?” cümlesinde yüklem olumlu olduğu halde cümlenin anlamı soru yoluyla olumsuz hale getirilmiştir.
Bazı cümlelerde olumsuzluk bağlaçlarla sağlanır.
Örnek: “Ne konuyu biliyor ne soruyu soruyor. cümlelerinde ne... ne.... bağlacı
Örnek: “Sanki o seni seviyor da.”cümlesinde “sanki” bağlacı cümleye olumsuz anlam katmıştır.
www.dersturkce.com
2024