İnsan haklarının tarihsel gelişim süreci ile ilgili tarih şeridi
M.Ö. 450 = Atina’da Aristo, Eflatun ve Sokrates’in geliştirdiği bir çeşit yönetim sistemidir. “Site” denilen şehir devletlerinde kadınlar ve köleler, site halkının dışında kabul ediliyordu. Halk meclisinde yalnızca erkeklerin konuşma ve oy kullanma hakkı vardır.
M.S.375 = Roma’da insan hakları ile ilgili önemli gelişmeler oldu.
M.S.1215 = Magna Carta Libertatum (Büyük Şart) İngiltere kralı I. John (Yurtsuz John) ile halk arasında imzalanmıştır. Bu antlaşma ile kralın yetkileri sınırlanmış, halka geniş hak ve özgürlükler tanınmış. Kimsenin yargılanmadan cezalandırılamayacağı ilkesi getirildi, vergi sisteminde düzenlemeler yapıldı.
M.S.1450 = Johann Gutenberg modern matbaayı buldu. Matbaanın bulunması ile hak ve özgürlükler tüm dünyaya yayıldı.
M.S.1750 = Avrupa’da aydınlanma felsefesiyle anayasal demokrasinin düşünce temelleri atılmıştır. Montesqiue (Monteskiyö), Rousseau (Russo), J.Locke (Luk) gibi düşünürler özgür düşünceyi savundular.
M.S.1789 = Fransa’da çıkan Fransız İhtilali sonrasında İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi yayınlandı. Bildiride temel hak ve özgürlükler (adalet, özgürlük, mülk edinme, yaşama hakkı gibi) ve anayasal düzenlemeler yer almıştır.
M.S. 1877= İlk Türk meclisi “Meclis-i Umumi” (Genel Meclis) açıldı.
M.S. 1920= 23 Nisan 1920’de Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk meclisi açıldı. Bu mecliste egemenlik millete aittir.
İNSAN HAKLARI İLE İLGİLİ BELGELER
Hammurabi Yasaları (M.Ö.1795–1750)
Veda Hutbesi (632)
Magna Carta Libertatum (1215)
Kanuni Sultan Süleyman’ın Kanunları (1520–1566)
İnsan Hakları Bildirgesi (1789)
Kanun-i Esasi (1876)
İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi (1948)
www.dersturkce.com
2024