KÖY ODASI:
Köylülerin çeşitli toplantılar yaptıkları veya konukların köyde kalması için hazırladıkları yer.
GÜNCEL KÖY ODASI HABERİ
Köy odası geleneği yaşatılıyor
Yozgat'ın çeşitli köylerinde sosyal yaşantıya meclislik eden köy odaları bugünlerde de yaşamaya devam ediyor.
BİRLİK BERABERLİK SAĞLANIYOR
Sohbet ve ikramların bir asırı aşkın süredir merkezi haline gelen köy odaları, bugün Yozgat'ta aynı ilgiyle dolup taşıyor. Köye gelen misafirlerin ağırlandığı köy odaları sülale isimleriyle anılıyor. Odaların küçük yerleşim birimlerinde kurulu kültür merkezi olduklarını belirten köylüler, “Köy odaları imece usulü ile yemekli toplantıların yapıldığı her akşam genciyle yaşlısıyla insanların bir araya geldikleri bu mekanların tarihi asırlarla ölçülebilir. Eskiden kervanların, çobanların, gezginlerin, yolcuların gelip rahatlıkla konaklayabildiği yerlerdir. Köylerimizde bu güzel adeti devam ettirebiliyor olmaktan büyük memnuniyet duyuyoruz” dedi.
TOPLUMSAL GÜÇ
Ayrıca köy odaları hakkında bilgiler veren köylüler, "Köy odaları, köylerin sosyal yaşantısının en yoğun, etkin olduğu, insanların toplanıp doyumsuz sohbetlerin yapıldığı tek yeri, binası idi. Köy odası, o köyün, mahallenin gurur duyacağı adeta bir halk okulu gibi sayılırdı. Ayrıca köy odaları, köyde misafirseverlik töremizi yaşatmada, köy odalarının misafir ağırlamaktaki işlevi nedeniyle köyde misafirlerin ağırlandığı bedava bir otel görevi de yapardı. Bu sistemi günümüze kadar devam ettiren hayır ve kültür merkezleri köy odalarıdır. Bu mekânlar eskiden beri İslamiyet’in ve toplum kültürürünün yayılmasına hizmet etmiştir. Anadolu’da birçok kervan yollarına, hatta ıssız bozkırlara yapılan kervansaraylar da, yolcular için aynı işlevi yapardı. Köye gelen garip, yolcu, misafir, tacir, çoban, deveci, çerçi gibi insanlar hiç çekinmeden ilk buldukları köy odasına misafir olurlar. Allah rızası için parasız yiyip, içerler istirahat ederler. Hayvanı için de yem saman verilir. Oda sahibi
için de bu çok büyük bir onurdur. Babadan oğula vasiyet edilir, ”Odaya gelen misafire iyi bak.” diye... Anadolu köylerinde odalar sosyal dayanışmayı sağlar. Köy odaları Türk konukseverliğinin en güzel örnekleriydi. Yolculukların yaya,hayvan sırtında, veya at arabası ile yapıldığı devirlerde, hele kış
mevsimlerindeki uzun seferlerde gecelemek, konaklamak için elbette emin bir yere ihtiyaç vardı. Atalarımız, köy odaları ve kervansaraylarla insanlara, yolculara yardım etmeyi kendilerine bir görev saymışlar; çünkü gün olur kendileri de uzak yerlere gidip yolcu olacaktı. Oda sahibi oda nın işletilmesine büyük bir itina gösterir. Odasını erkenden açar oturur. Temizliğini yapar, sobasını yakar. Daha sonra konu komşu da gelmeye başlar. Çaylar kahveler içilir. Odanın dolabında her
an çay ve kahve takımı ve yatak-yorgan hazır bulunur Kurban ve Ramazan bayramlarında da odalar açık bulundurulur. Komşular odada topluca yemek yerler. Gençler köydeki bütün odaları gezerek odada bulunan büyüklerin ellerini öperler. Komşulardan bir cenaze olduğu zaman da oda açılır. Orada toplanılır. Taziyeler orada kabul edilir. Cenaze sahibinin üzüntüsünden yemek hazırlayamayacağı düşüncesiyle her evden sinilerle yemek getirilerek odada yenilir. Artık üç dört gün aynı şekilde odada kalınır. Oda sahibinin veya yakın komşunun düğünü olacağı zaman da oda açılır, hazırlanır. Düğün bitinceye kadar oda düğün odası olur. Erkekler düğün odasında eğlenir, yemekler yenilir. Düğün bitince oda yine temizlenir, eski fonksiyonunu kazanır. Köy odalarında her zaman bir oturma adabı vardır. Odaya gelen kişi kapıdan girince “Selam’ün Aleyküm” diyerek, ayakkabılarını çıkarıp geçer oturur. Yaş olarak büyükse odanın yukarısına oturur, küçükse aşağıya oturur. Odada bulunanlar hepsi teker teker “Aleyküm-Selam”dan sonra “Merhaba” derler. Veya “Cümleten merhaba” denir. Gençler her zaman aşağıda kapıya yakın otururlar.
Büyükler su filan isteyince hemen su ikram ederler, hizmet ederler. İyice yaşı küçükler ağzı kara(Konuşulan mevzuları başka yerde anlatır) diye odaya kabul edilmez bile.... Odada oturulurken edep hiçbir zaman terkedilmez, derli toplu oturulur, diz çökerek veya bağdaş kurulur. Köy odaları köylüler için en önemli eğlence merkezidir. Uzun kış gecelerinde köy odalarında muhabbet bol olur. Fincan oynanır, yüzük saklanır. Oyunlar sergilenir. Zaman zaman yemesine içmesine bahisler tutulur. Yenilir içilir..." diyerek köy odalarının işlevini dile getirdiler.
KAYNAK: YOZGAT HAKİMİYET
www.dersturkce.com
2024