MEMDUH ŞEVKET ESENDAL(1883-1952)

1883-1952 yılları arasında yaşamıştır. Kendi imkanları ile öğrenim gören Memduh Şevket Esendal, 1906 yılında İttihat ve Terakki cemiyetin¬de müfettiş olarak çalışmıştır. Azerbaycan’da elçilik, Kabataş ve Galatasaray Lisesi’nde öğretmenlik, Tahran elçiliği, Elazığ ve Bilecik milletvekilliği, CHP genel sekreterliği yapmıştır.

Çağdaş Türk öykücülüğünün, öncü sanatçılarındandır. Ömer Seyfettin‘le aynı dönemde öyküler yazmasına karşın, bunları Cumhuriyet döneminde yayımlamıştır. Esendal,öğretmenlik, büyükelçilik, milletvekilliği yapmış¬tır. Memduh Şevket ilk öykülerinde konularını yaşamın sıradan olaylarından almış, gözleme önem vermiş, gerçekçi çizgiye bağlı kalmıştır. öyküye bir süre ara verdikten sonra 1934′te “Ayaşlı ve Kiracıları” romanını yayımlamıştır. Ro¬man, beklenen ilgiyi çekmemiş ancak, 1945′te bir yarışmada ödül alınca, dikkatleri toplamıştır. Günlük yaşamın önemsiz, sıradan olaylarını, konu aian Çehov’un öykü anlayışının izleyidsidir.

Eserlerinde hayattan aldığı konulan, temiz bir dil, sadelik ve içtenlikle işlemiştir.

Yazarlık dönemi 

1945’te CHP Genel Sekreterliği’ni bıraktı ve sadece edebiyatla ilgilendi, yapıtlarını derleyip kitaplaştırmakla uğraştı. Öyküleri, “Sanat ve Edebiyat”, “Seçilmiş Hikayeler”, “Ulus”, “Ülkü”, “Hisar”, “Pazar Postası”, “Türk Dili” gibi gazete ve dergilerde yayınlandı. Siyasetçi ve edebiyatçı kimliklerini ayrı tutmak için yazılarında "M.Ş.E, Mustafa Memduh, Mustafa Yalınkat, M. Oğulcuk, İstemenoğlu" gibi takma isimler kullandı. Yaşamının yalnızca dokuz yılında (1923-1926, 1946-1952) ciddi biçimde edebiyatla uğraşmasına rağmen Türk öykücülüğünün önemli bir ismi oldu. Durum hikâyeciliğinin Türk edebiyatındaki temsilcisidir. En çok bilinen eseri 1934 yılında yayımlanan Ayaşlı ile Kiracıları adlı romanıdır.

Birkaç gün önce beyin kanaması geçirmiş olan Esendal, 16 Mayıs 1952 gecesi Ankara’da hayatını kaybetti. Cenazesi, Ankara Cebeci Mezarlığı’na defnedildi.

Anıları 

Esendal’ın anılarını yazdığı ve ölümünden 30 yıl sonra yayımlanmasını istediği bilinmekle birlikte söz konusu hatıralar bulunamamıştır. Çocuklarına yazdığı mektuplar “Oğullarıma Mektuplar” (2003) ve “Kızıma Mektuplar” (2001) adı altında kitaplaştırılmıştır.

Yazarlığı 

Üslubu 

Esendal'ın edebiyatımıza getirdiği en önemli yenilik, ele aldığı konuları büyük bir sadelikle işlemesidir. Bu konular, yine sıradan insanların yaşamları etrafında gezinir. Öykücülüğe başladığı ilk yıllarda, dilde sadeleşmenin öncüsü olan Ömer Seyfettin'in izinden giden Esendal, ustalık dönemine eriştiğinde, hem Ömer Seyfettin'den, hem de kendi çağdaşlarından daha sade ve düzgün bir dille yazmıştır. Uslübunda Çehov'un etkileri açıkça görülür. Hatta, bazı öyküleri, Çehov'dan yapılmış uyarlamalardır. Ancak bu etki, yazım tarzı, dildeki sadelik, kişilerin seçilişi ile sınırlı kalır. Esendal, Çehov'un karamsar bakışını tekrarlamaz. Kendi deyişiyle; insanlara yaşamak için ümit, kuvvet ve neşe veren yazılardan hoşlanır, insanları yoğunmuş mutfak paçavrasına çeviren ve yeise düşüren yazılardan hoşlanmaz.

 Memduh Şevket Esendal’ın Başlıca eseleri:

Birinci Kitap, İkinci Ki¬tap, Temiz Sevgiler, Ev Ona Yakıştı, Miras, Vassaf Bey, Men¬dil Altında, Kelepir, Bir Kucak Çiçek’tir.

Eserleri 

• Anlaşılmamış Bir Nokta
• Güzel Bir Ölüm
• Bir Haydut Kuş
• Şu Soyadı Konusu
• Küp Kırığı Pabuç Eskisi
• Geçmiş Günler
• Yol Arkadaşları
• Doktor Savdur
• Gezide
• Bir Kucak Çiçek
• Kedi
• Aptal Memiş
• Terbiyesi En Güç Hayvan
• Hatice
• İşin Dibi Bozulmuş
• Hırsız-Polis
• Tutkunluk
• Adım
• Bana Kaçık Derler
• Santa Kastello
• Nazırın Odacısı
• Gece Kuşu
• Buğday Almağa Köye Gitmiştik
• Konuşma, Turan Hanım
• Ayaşlı ile Kiracıları

Romanları 

• Ayaşlı ile Kiracıları
• Miras
• Vassaf bey

Cumhuriyet  Dönemi Yazar ve Şairleri Kategorisine Dönmek İçin Tıklayınız…

Genel Yazar/ Şair Biyografi Kategorisine Dönmek İçin Tıklayınız…