Mizahi Anlatım ve Özellikleri

Mizahî anlatımda amaç okuyucuyu düşündürmek ve eğlendirmektir. Çok farklı konular mizahi özellik taşıyabilir. Yerine göre çok sıradan bir durum gülünç hâle getirilebilir ya da topluma ait bir gele­neğin eksik ve yanlış yanları gülünçleştirilebilir. Mizahi anlatımın temelinde eleştirinin de olduğu söyle­nebilir.

Mizahi anlatımda özenli bir dil kullanımı her zaman geçerli değildir. Bu tür anlatımlarda bazen ar­go yoğun şekilde kullanılabilir. Kahramanlar genellikle soylu kişilerden seçilmez, sıradan kişilerdir. Bu nedenle günlük konuşmaya ait unsurlar sıkça kullanılır. Mizahi anlatımda dilin kullanımı çoğunlukla değiştirilerek gülünç durumlar ortaya çıkarılır. Mizahî unsurları oluşturmada karşılaştırmalar, durumlar, hareketler, kelime ve kelime gruplarından da yararlanılabilir.

Mizahi anlatım okuyucuda uyandırılmak istenen etkiye göre düzenlenir; bu etkinin oluşturulma­sında ses, taklit, hareket ve konuşmaönemlidir. Mizahî unsurlarda gerçekten sapma vardır.

Mizahi Anlatımın Özellikleri:

• Okuyucuda uyandırılmak istenen etkiye göre düzenlenir.
• Ses, taklit, hareket ve konuşma önemlidir.
• Mizahi unsurlarda gerçekten sapma vardır.
• Mizahi unsurları oluşturmada karşılaştırmalar, durumlar, hareketler, kelime ve kelime gruplarından yararlanılabilir.
• Amaç okuyucuyu düşündürmek ve eğlendirmektir.
• Roman, hikâye, tiyatro, şiir, deneme gibi türlerde kullanılır.
• Mizahi anlatımlarda dil bir olayı anlatmak için kullanılır.(sanatsal, edebi işlevlerde kullanılır.)

Mizahi Anlatımla İlgili Bazı Terimler:

• Kara Mizah: Güldürmekten çok düşündürmeyi ve yergiyi amaçlayan mizahtır.
• İroni: Söylenen sözün tersini kastederek kişiyle veya olayla alay etme söz konusudur.
• Humor: Ciddi bir tavırla söylendiği halde alay olduğu belli olan ince, hoş nükte.
• Karikatür: İnsan ve toplumla ilgili her türlü olayı konu alarak abartılı bir biçimde belirten, dü­şündürücü ve güldürücü resim
• Parodi: Ciddi sayılan bir eserin bir bölümü veya bütününü alaya alarak, biçimini bozmadan ona bambaşka bir özellik vererek biçimle öz arasındaki bu ayrılıktan gülünç etki yaratan bir oyun türü.
• Komik: Gülme duygusu uyandıran, güldürücü, gülünç (olan).
• Komik Durum: Gülmeye sebep olan durum.
• Komik Kişi: Güldürmeyi sağlayan kişi
• Komik Jest: Gülünç hareket, davranış

Mizahi Anlatımın Kullanıldığı Metin Türleri:

• Fıkra
• Hikâye
• Roman
• Tiyatro
• Şiir
• Deneme

Mizahi Anlatım Örneği:

Ördek Çorbası

Hoca bir gün, bir dere kıyısında, ördeklerin ötüşüp oynaştıklarını görür. Hemen el atıp tutası gelir ama ele avuca gelir şey mi bunlar? Üstünün, başının ıslandığı da yanına kâr kalır. Nihayet, olmayacak duaya âmin demektense, bir kenara oturur; ekmeğini suya batırıp yemeye başlar.

Derken, kırk yılda bir merhaba ettiği biri geçer oradan:

"Afiyet olsun Hoca, gene su başına oturdun da ne yiyorsun?" diye sorar.

Hoca:

"Yahu, der; sende de şu ördek kadar akıl varsa, ben neyim! Ne yediğimi görüyorsun ya işte; ör­dek çorbası!"