Deprem Nedir? / Depremler Neden Olur? / Deprem Niçin Olur ? /
Depremin Tanımı / Deprem Oluşumu
Deprem, yer sarsıntısıdır. İnceleyen bilim sismoloji, ölçen alet sismograftır. Şiddeti Richter Ölçeğine göre belirlenir.
Depremin kaynağını aldığı yere İç merkez (Hiposantr), yer yüzünde buna en yakın noktaya dadış merkez (Episantr) denir.
Okyanus veya deniz diplerinde olan depreminetkisiyle dev dalgalar oluşur. Bunlara Tsunami denir.
Oluşumlarına Göre Depremler
1) Çöküntü Depremleri: Yer altındaki mağaraların veya maden ocaklarının çökmesi ile oluşan depremlerdir.
2) Volkanik Depremler: Volkanizma olayı sonucunda etkili olan depremlerdir.
3) Tektonik Depremler: Kıta ve dağ oluşumu hareketleri sırasında yer kabuğunda meydana gelen sıkışma ve kırılmalar sırasında olur. En fazla görülen deprem çeşididir. Etki alanı çok geniştir.
Not: Dünya üzerindeki volkanik alanlarla; deprem bölgeleri, fay hatları, genç kıvrım dağları ve sıcak su kaynakları arasında bir paralellik vardır. Sebebi bu alanlarda yer kabuğunun hareket halinde olmasıdır.
Türkiyedeki Deprem Bölgeleri
1) Kuzey Anadolu Deprem Kuşağı: Saroz körfezinden başlar, Marmara denizinden geçtikten sonra Kuzey Anadolu Dağlarının güneyini takip ederek Van Gölünün kuzeyine doğru uzanır.
2) Batı Anadolu Deprem Kuşağı: Güney Marmaradan başlar Ege Bölgesindeki çöküntü ovalarını takip eder.
3) Güney Anadolu Deprem Kuşağı: Hataydan başlar, Güney Anadolu Toroslarını takip ederek Van gölünün güneyine doğru devam eder.
Deprem Tehlikesinin En Az Olduğu Alanlar:
1) Konya, Karaman, Taşeli Platosu ve İçel çevresi.
2) Mardin-Şırnak çevresi.
Dünya Üzerindeki Deprem Bölgeleri
1) Atlas Okyanusunun orta kesimi,
2) Akdeniz ve çevresi
3) Büyük Okyanus çevresi (En fazla bu bölgede görülmektedir. Sebebi katı haldekiyerkabuğunun (Sial) ince ve zayıf olmasıdır.)
Deprem Tehlikesinin Az Olduğu Yerler
1) K.Batı Avrupa-Grönland adası
2) Asya'nın kuzeyi (Sibirya)
3) Kanada'nın K.Doğusu
4) Güney Afrika
Depremlerin Meydana Getireceği Zarar Derecesinde;
1) İç ve dış merkezlere olan uzaklık,
2) Depremin süresi ve şiddeti,
3) Zeminin özelliği,
4) Konutlarda kullanılan yapı malzemesinin özelliği etkilidir.
Depremlerden Korunma Yolları
1) Fay hatları üzerinde büyük yerleşim merkezleri kurulmamalı ve yüksek katlı binalar yapılmamalı.
2) Binalardaki yapı malzemesi ve yapı tekniği sarsıntılara dayanıklı olmalıdır.
3) Deprem konusunda halk eğitilmelidir.
4) Binaların yapıldığı zemin sağlam olmalı. Yer altı suyu bakımında zengin olan alüvyal alanlara çok katlı bina yapılmamalıdır.
5) Deprem sırasında merdiven ve tavan boşluklarında durulmamalı. Bina içinde üzerimize düşüp altında kalabileceğimiz mobilya ve eşyalardan uzak durulmalıdır.
6) Bina dışında ise ağaç, duvar ve elektrik telleri gibi devrilebilecek şeylerden uzak durmalıyız.
7) Deprem sırasında mümkünse, yanan sobalar söndürülmeli,elektrik ve su kapatılmalıdır
www.dersturkce.com
2024