Ne yazık ki her yıl, özellikle yaz aylarında çıkan orman yangınları yüzünden ülkemizdeki ve dünyadaki ormanlık alanların çok büyük bir kısmı yok oluyor. Eğer orman yangınlarına zamanında müdahale edilebilirse ağaç kökleri ve toprak yanmaktan kurtarılabilir. Ama eğer toprak yanarsa, 3 yıl boyunca yanan topraklarda hiçbir bitki yetiştirilemez. Toprak bu süre boyunca dinlenmeye bırakılır. Ağaçlar üzerinde yuvası olan hayvanlar da mecburen ormanı terkederler. Eğer yakınlarda başka orman alanı bulamazlarsa bu hayvanlar evsiz kalır. Yaklaşık olarak 3 yılın sonunda toprak kendini yenilemeyi başarabilir. O zaman rüzgarın taşıdığı tohumlar yeniden topraktan filizlenmeye başlar. Ve 30 yıl sonra kocaman bir ağaç olacak olan küçücük fideler topraktan yavaş yavaş çıkar. Orman yangının ardından insanlar da fideleri toprağa dikebilir. Ağaçlar büyüdükçe hayvanlar ve böcekler yeniden ormana gelmeye başlar. Kuşların ve böceklerin taşıdığı polenler, diğer çiçek ve çalıların yeniden büyümesini sağlar. Ancak ormanın yeniden büyümesi 20 ila 200 yıl sürdüğünden, bu süre boyunca insanlar ormandan faydalanamaz. |
SEL HAKKINDA
Sel Nedir
Sel, bir bölgede toprağı belirli bir süre için tamamen veya kısmen su altında bırakan; ani, büyük ve düzensiz su akıntılarına verilen isimdir. Bir akarsu veya deniz, göl gibi büyük su kitleleri kimi zaman fazlasıyla suyla yüklenir, bunun sonucunda taşarak yatağından çıkar ve “sel” adı verilen bir doğal felakete sebebiyet verir.
SEL´İN SEBEPLERİ
İnsanlar tarih öncesi çağlardan beri yaşamak için hep nehir kıyılarını ve deniz kenarlarını tercih etmiştirler, çünkü suya yakın olmak demek aynı zamanda kolay ulaşım, daha yumuşak bir iklim ve daha verimli topraklar demekti. Zaten eğer insanlar taşabilecek bu sulara yakın olmasalardı sel bir afet olarak sayılmayacaktı.
Erozyon nedir, erozyon hakkında, erozyonla ilgili bilgi
Erozyon, toprağı tutan bitki örtüsünün yok edilmesi sonucu toprağın rüzgarın yağmurun vb. öğelerin etkisiyle aşınması olayıdır. Yani erozyonun sebebi bitki örtüsünün tahrip edilmesidir. Erozyon sonucu aşınan toprak baraj ve göllerin içine dökülerek baraj ve göllerin hacimlerini azaltır,erozyon sonucu toprağın verimli kısmı kayarak tarımda verim oranı düşer.
Erozyon (toprak Kayması): Yer yüzündeki yükseklikleri deniz seviyesine indirmeye çalışan bir aşındırma olayıdır. Jeolojik aşındırma ,en geniş anlamı ile,karmaşık tabiat olaylarıdır.Bunlar parça koparıp sürükleyerek litosfer yüzeyini durmadan aşındırır.
Yüzeyler özellikle dağlık bölgeler ve çöller gibi bitki örtüsünün bulunmadığı yerlerde çok karakteristik ve belirgin biçimler alırlar .Erozyon un yıkıcı etkisi,vadiler,kanyonlar,dik yarlar yalı yarlar,sirkler,dev kazanlar,mağaralar,güvercin delikleri ve tabii köprüler meydana gelmesine sebep olur.Milyonlarca yıl süren Erozyon sonunda en yüksek dağlar bile düzlükler haline gelebilir. Böyle bir aşınma devri iki basamağa ayrıla bilir”Genç” Arazi henüz yükselmiş yer kabuğu kısmıdır.
Aşınma yapan tesirleri hücumuna uğrar.Akarsuyun tesiri ise en büyük olur.”Olgun”Arazide akar suların aşındırma tesiri yavaşlar.”Yaşlı “ Arazide aşınma ve düzleşme sonucu peneplen adı verilen bir ova meydana çıkmıştır.Bu devir,bölgede yeniden bir yükselme olunca bozulur. Gençleşme ile aşınma devri yeniden ve canlı olarak
başlar.Bunun sonucu olarak eski ve yeni aşınma ile karmaşık bir arazi ortaya çıkar.
Bir kayaç yada toprak kütlesinin sarp bir yamaçtan yada dağdan aşağı kaymasına Erozyon denir. Dik yamaçların eteklerinde ,çoğu kez erozyon sonucunda yukarılardan inmiş kayaç ve toprak yığınlarına ve bunların kayma yolunun üzerinde oluşturdukları sıyrıklara rastlana bilir. Erozyon zaman zaman karayolu ve demiryolu ulaşımının kesilmesine de neden olabilir.Büyük ölçekli erozyon dağlık bölgelerde olur. Buna şiddetli yağmurların yada eriyen karların killi kayaçlardan oluşan yatakların ıslatıp kaygan hale getirmesi yol açabilir yada deprem heyelanı başlayabilir.Erozyon sonucunda düşen toprağın bir ırmağın önünü kapatarak orada bir göl oluşumuna yol açması büyük bir tehlike yaratır. Toprağın oluşturduğu set güçlü değildir ve ardından toplanan suyun ağırlığı ile kolayca dağılır.
www.dersturkce.com
2024