Grup ve kurumların üyesi olduğumuz için bazı rollere sahibiz. Rol, üyesi olduğumuz grupta üstlenmemiz gereken görevlerdir. Her grup ve kurumun gerektirdiği roller arasında farklılık olabilir. Ancak grup üyesi olarak üzerimize düşenleri yapmalı, rollerimizi yerine getirmeliyiz.
 
Gruplar içerisindeki rolleri yerine getirirken bazı kararlar almamız gerekir. Bu kararları almak ve sonuçlarını kabul etmek bizim sorumluluğumuzdur. Sorumluluk, bir gruba üye olan bireylerin üstlendiği rolün gereklerini yerine getirmesidir. Ailede, okulda, arkadaş grubunda sorumluluklarımız vardır.
 
Murat, ailesinde bazı rollere sahiptir. Örneğin, aile bireylerini üzmemeye özen göstermek, okula gitmek sahip olduğu rollerden bazılarıdır. Aile bütçesine uygun harcamalar yapmak da Murat'ın ailesindeki sorululuklarındandır.

Murat, 5-A sınıfı öğrencisidir. Okul kurallarına uygun davranmak, uygun kıyafetler giymek, okulda doğru davranışlar sergilemek Murat’ın rollerindendir. Ödevlerini yapmak, okul ve sınıf araç gereçleri özenli kullanmak ise Murat'ın sorumluluklarındandır.

Murat aynı zamanda okulda basketbol takımının oyuncusudur. Takımda iyi bir oyuncu olmak Murat’ın rolü; antrenmanlara katılmak, derslerini aksatmamak ise sorumluluğudur.
 
Murat, arkadaş grubunun bir üyesidir. Arkadaşları ile oyun oynar, ders çalışır, hoşça vakit geçirir. Murat’ın verdiği sözleri yerine getirmesi, arkadaşlarını kırmamaya özen göstermesi sorumluluklarındandır

Üyesi olduğumuz grup ve kurumlarda rollerimizi ve sorumluluklarımızı yerine getirmeliyiz. Rol ve sorumlulukların yerine getirilmemesi düzeni bozar, sorunlar yaşanmasına neden olur. Çevremizdeki insanlarla iletişimimizi olumsuz yönde etkiler. Örneğin; aile, katıldığımız ilk sosyal gruptur. Ailedeki her bireyin rolü ve sorumluluğu vardır. Aile büyükleri ailenin geçiminden sorumludur. Aile bütçesini hazırlarlar. Her bireyin de bütçeye uygun davranmasını ve anlayışlı olmasını beklerler. Aile bireylerinden biri bu sorumluluğu yerine getirmediğinde diğer bireyler de bu durumdan olumsuz etkilenir. Düzen bozulur, sorunlar yaşanmaya başlar.
Rollerin ve sorumlulukların yerine getirilmesi insan olarak başarımızı da artırır. iyi alışkanlık ve değerlere (dürüst olmak, çalışkanlık vb.) sahip olan bireyler başarılı
 
olurlar. Örneğin, okulda derslerin iyi dinlenmesi, ödevlerin yapılması, düzenli çalışma alışkanlığına sahip olunması kişisel sorumluluklardandır. Bu davranış ve özellikler yalnız okul başarısını artırmaz, bizlerin yaşam boyunca başarılı bireyler olmamızı sağlar.
Katıldığımız gruplarda belirli haklar elde ederiz. Hak, bir gruba dahil olan bireylerin neleri yapabileceklerini gösterir. Örneğin, okulun bir üyesi olarak eğitim almak, ders araç gereçlerini kullanmak öğrencilerin haklarındandır. Aynı zamanda toplumun bir üyesi olarak temiz çevrede yaşama hakkına sahibiz.
Haklarımızı korumalı, onlara sahip çıkmalıyız. Bu durumda haklarımıza saygı duymayan kişileri uygun şekilde uyarmalıyız.
Başkalarının haklarına karşı saygılı olmalı ve duyarlı davranmalıyız.