SERBEST ETKİNLİK SAATİ UYGULAMALARI

  Serbest zaman eğitimi kişinin bireysel tatminini sağlayan ve bireyi zenginleştiren, serbest zaman fırsatları sunan, toplum üzerinde serbest zamanın etkisini anlamayı gerektiren ve serbest zaman davranışlarını göz önünde bulundurmayı amaçlayan eğitim olarak tanımlanmıştır.

  Serbest zaman eğitimi, Türkiye’de henüz yeni gelişmekte olan bir alan olmakla birlikte son yıllarda bu alanda yapılan çalışmalarda artış gözlenmektedir.

  Bu eğitim süreci amaçlanan ile yaşanacak deneyimler arasındaki uyumdan doğar. Ancak bunun için de gerekli şartlar oluşturulmalıdır.

   Eğitim sürecinin birçok yöntemi vardır. Bunun için bazı uygun koşulların sağlanması gerekir. Öyleki bireylerdeki farklılıklar tespit edilmeli bunun değerlendirmesi sonucunda süreç oluşturulmalıdır. Bazıları için tanımlama yapılması gerekirken, bazıları tarafından kendiliğinden keşfedilir, bazılarının ise örnekleme yaparak yaşaması gerekir.

   Toplumsal ve kişisel refah bakımından serbest zaman saatlerinin kişisel gelişme ve toplumsal düzeni geliştirme olarak kullanılması serbest zaman eğitiminin amacıdır. Serbest zaman daha müreffeh bir yaşama hazırlanma ve kişiliğin geliştirilmesi için kullanılması yönünden iyi bir fırsattır. İnsanlar serbest zamanlarını en değerli ve en yararlı bir biçimde değerlendirecek etkinlikleri seçmelidirler. Kuşkusuz serbest zamanın özel bir etkinlikle değerlendirilmesi bireyin ilgi, yaş, cinsiyet, öğrenim, kültürel ve toplumsal durumuna bağlıdır. Bireyin bu özelliklerini dikkate alarak serbest zamanın nasıl değerlendirilmesi gerektiği serbest zaman eğitiminin ana hedefidir.

   Serbest zaman eğitiminin esas amacı çok yönlü, esnek, uyumlu bir insan yetiştirmektir. Aynı zamanda sağduyu ve mantığa yönelik bilişsel yetilerin gelişimi de sağlanır. Bu nedenle serbest zaman eğitimi bireyin uyumunun artmasına, kendisi ve toplum için gurur verici, yararlı bir yaşam sürmesine yardım eden bir süreçtir.

   Temel amaç, bireyin içinde bulunduğu sosyo-kültürel ortama etkin olarak katılmayı ve o ortamın gerekli kıldığı değerleri, kural ve norm sistemlerini diğerleri ile paylaşmayı, bunları doğru yorumlamayı öğrenmektir. Bireyin mümkün olan seçeneklerin farkına varmasına ve doğru seçimler yapmasına destek verirken birey kendi hayatına hedef belirleme ve yön verme gücünü geliştirir ve bu yoldan demokratik topluma katkıda bulunup topluma uyumlu tercihler yapabilir. Serbest zaman eğitiminin esas amacı çok yönlü, esnek, uyumlu bir insan yetiştirmektir. Aynı zamanda sağduyu ve mantığa yönelik bilişsel yetilerin gelişimi de sağlanır. Bu nedenle serbest zaman eğitimi bireyin uyumunun artmasına, kendisi ve toplum için gurur verici, yararlı bir yaşam sürmesine yardım eden bir süreçtir.

   İnsan için çok kıymetli olan serbest zamanı verimli geçirmek, kişisel ve toplumsal yarar bakımından önemlidir. Bunun yanında serbest zamanı ekonomik ve sosyal bakımdan hayata entegre edebilmek bu anlayışın yaygınlaşmasını sağlamıştır. Bilginin eğitsel değerinin ve etkisinin vurgulanması, bilginin tutuma dönüşmesiyle mümkündür. Bu şekilde özümsenmesinde belirleyici etken bilginin bireyin yaşamındaki yeri, gerçek yaşamının bütünleyici parçası niteliğinde olup olmadığıdır. Başka deyişle eğitime mecbur olmak değil, eğitimi yaşamak gerekir. Eğitim yaşamla bütünleşmeli bireyler için canlı bir anlamı olmalıdır. Bu anlam içinde davranış kazandırmayı amaçladığımız insanın fiziksel, zihinsel, duygusal, sosyal ve diğer bütün özelliklerinin ne olduğunu bilmeden onu eğitmeye kalkışmak, zaman ve imkanların olumsuz kullanılmasına neden olacaktır.

   Serbest zaman eğitiminin zayıf olduğu; serbest zamanla ilgili sağlam, yapıcı, yaratıcı kurum ve geleneklerin oluşmadığı; bu kültürün yetkinleşmediği yerlerde serbest zaman denetimleri sıradan ve belirli kalıplar içinde kalmaktadır. Serbest zamanı insanın bir yücelme yolu olarak görmek gerekir. Orada insan kendisini gerçekleştirerek yürür, öğrenilmesi gereken de budur.

   SERBEST ETKİNLİK SAATİ UYGULAMALARININ AMAÇLARI

* Bireylere temel bilgi edindirme, 
* Kişiliğin geliştirilmesi, 
* Mesleki ve toplumsal yaşam durumlarına hazırlama.
* Kendilerini ifade edebilecekleri yeterli zaman ve ortamı bulmalarını sağlama
* Yeteneklerinin farkına varma,
* Eksikliklerini ve fazlalıklarının neler olduğunu bilme, 
* Kendisine güven duyma,
* Hayal güçlerinin gelişmesi, duygu ve heyecanların,  arttırma
* Başkalarıyla olan ilişkilerinin olumlu gelişmesi,
* Yaşıtlarıyla sağlıklı iletişim kurabilmesini sağlama,
* Yakın çevresini daha iyi ve yakından tanıyabilme,
* İyi bir gözlemci olma,
* Daha çok duyu organını öğrenmeye katma,
* Öğretimin sınıf dışında da gerçekleştiğini öğrenma,
* Saldırganlık eğilimleri ve enerji birikimlerini olumlu bir şekilde kullanma,
* Zorunlu ders sayısının azalması ile beyinsel dengeyi kurabilme,
* Okulda kendisini bekleyen sürprizlerin neler olduğunu merak ederek okula gelme,
* Çocukluğunu yaşama

. Bu amaçların gerçekleştirilmesi için serbest zaman eğitimine gereksinim olduğu ortadadır. Birçok eğitimciye göre serbest zaman eğitimi, çeşitli kurlar ya da müfredat programı dışındaki etkinlikler yoluyla serbest zamanın değerli bir biçimde kullanılması yoluyla sağlanabilir. Kimileri de bu eğitimi geniş ölçüde ilgilerin ve becerilerin yaratılması biçimindeki bir rehberlik sorunu olarak düşünmektedirler. Fakat bunun nasıl sağlanacağı hususunda görüş ayrılıkları bulunmaktadır. Bununla birlikte, serbest zaman eğitimi, bireyin yaşamının zenginleştirilmesi, ilgilerinin ortaya çıkarılması, becerilerinin geliştirilmesi kadar, bir yaşam felsefesini de içine almaktadır. Serbest zaman eğitimi yaşam için eğitimle eşit tutulmalı ve insanları, zamanlarını kullanmaya hazırlayan bir süreç olarak düşünülmelidir. Bu süreçte birey, kişisel bir doyum sağlamalı ve tüm kişisel gelişmelerine katkıda bulunmalıdır. Serbest zaman eğitimi onlara tutum ve değerler, ilgi ve beceriler kazandırma ve geliştirmeye yöneliktir. Serbest zamanın tümsel doyum sağlayıcı ve yaratıcı olarak kullanılması serbest zaman eğitiminin amacını oluşturmaktadır.

  Serbest zaman eğitimini uygulamak için bazı kriterler geliştirilmiştir. Bunlar; serbest zaman eğitimi uygulama modeli, yaşam deneyimlerinin farkında oluş, serbest zaman tercihleri ve serbest zaman sonuçlarından oluşmaktadır. Bu konuları çalıştıktan sonra diğer seviyeye geçilir. Bunlar ise amaçlar, serbest zaman deneyimleri, karar vermek ve sonuçlardır. 
   Serbest zaman eğitimi kişinin kendini, serbest zamanı, serbest zamanın kendi yaşam biçimi ve sosyal üretimi ile ilişkisini anlamak için geçirilen bir süreçtir. Bu sürecin amacı ve sonuçları insanların yaşam kalitesini artırmak üzerine yoğunlaşmaktadır.