İnsan, yüce Allah tarafından her şeyi en güzel şekilde kavrayabilecek kabiliyette yaratılan varlıktır. Yeryüzünde yaratılmış bulunan bütün akılsız varlıklar Allah tarafından insanın kullanımına sunulmuştur. Yani evren insan eksenli yaratılmıştır.

GİRİŞ Yüce Allah, insana Allah adına, Onun ilke ve prensiplerini dikkate alarak evrende yaratılmış bulunan şeyleri kullanma yetkisi vermiştir. Evreni ölçülü, planlı, programlı olarak yaratan Allah, insan haricinde (cinler de hariç) bütün varlıkları bu plan ve programa yani yaratılış kanununa, kadere isteyerek veya istemeyerek uymak durumunda bırakmış, sadece insana verdiği akıl nimeti sayesinde ona evrenin yaratılış kanununu dikkate alarak seçme özgürlüğü sunmuştur. Bu özgürlük sayesinde insan evreni şekillendirme yeteneğine sahip olmuştur. İnsan, bu evreni şekillendirebilecek ilkeleri de Allah’ın vahiyi neticesinde elde etmiştir. Yaratılış itibariyle unutkan olan insana unuttukları Allah’ın yarattığı canlı, cansız ayetleriyle sürekli hatırlatılmış, yanlışa düşmesi engellenmiştir. Sevme özelliği ile de asıl sevmesi gerekenleri unutup, sevgisini yaratılan, kendi hizmetine verilen şeylere kaydıran insana yine ayetler sayesinde uyarı yapılmıştır. Denetlenmemiş ancak seçme özgürlüğü sunulmuştur. Din hayatın ta kendisi yani yaşam tarzıdır. Dolayısıyla yaşam ilkelerini düzen ve tertibini güzel bir şekilde ortaya koyan dinin ilkeleri, insanın hayata yani yaratılmış bulunan her şeye bakış açısını belirlemiştir. Yaratılışın doğal akışını, düzenini sağlamaya çalışmıştır. Temel dini bilgiler dersi, dinin insan için bir araç olduğu akıl, bilim, doğru ve güzel olanla asla çelişmediği duygusunu net olarak sunar. İslam dininin özünü oluşturan Kur’an’ı Kerim’de belirtilen iman, ibadet ve ahlak ilkeleri hakkında bilgi verir. Kelam, Fıkıh, İslam Tarihi, Tefsir, Hadis gibi derslerin daha iyi anlaşılabilmesine katkıda bulunur. Temel dini bilgiler dersi, dinin evrensel boyutunun anlaşılmasına yardımcı olacak zihinsel donanımı öğrencilere kazandırır. Dinin, insana mensubu olmakla övünülecek, ancak dayatmacı olarak da anlatılmaya ihtiyacı olmayan yaşam ilkeleri olduğu kavratılır. 10 aylık bir zamana uyarlandığında haftada iki saat olarak planlanan Temel Dini Bilgiler dersi, istenildiğinde haftalık saati artırılarak zaman dilimi kısaltılabilir.

Konuyla ilgili olarak: T.D.V’nin İslam Ansiklopedisi, Vecdi AKYÜZ’ün editörlüğünde hazırlanan Asrı Saadette İslam,Afzalur RAHMAN’ın Siret Ansiklopedisi, Süleyman ATEŞ’in Kur’an Prensipleri, Ali ÜNAL’ın Kur’an’da Temel Kavramlar,Y.Nuri ÖZTÜRK’ün Kur’an’ın Temel Kavramları ve Din ve Fıtrat, Denge Yayınlarından çıkan Bilinç Serisinin tamamı, İbni TEYMİYE’nin Kulluk, Muhammed ABDUH’un Tevhid Risalesi, Yusuf KARDAVİ’nin Temel Nitelikleriyle İslam, Seyyid KUTUB’un Yoldaki İşaretler ve İslami Etütler, FAZLURRAHMAN’ın Ana Konularıyla Kur’an ve İslam, Tozhihiko İZUTSU’nun Kur’an’da Allah ve İnsan, M.Ali HAŞİMİ’nin Müslüman Şahsiyeti, Muhammed KUTUB’un Kur’an Araştırmaları, Doğan CÜCELOĞLU’nun Yeniden İnsan İnsana, M.T.KUREYŞİ’nin Bir Yaşam Biçimi Olarak İslam, Fethi YEKEN’in Müslüman Olmam Neyi Gerektirir, M. GAZALİ’nin Hizburrahmanın Ahlakı vb. eserler önerilebilir.    

GENEL AMAÇLAR 1. Dinin, insanın, insanlığını gerçekleştirmesi için önemli bir araç olduğunu kavrama, 2. Dinin, özünde yaşamın temel ilkeleri, yaratılışın doğal seyri bulunduğunu kavratma, 3. Dinin, dayatmacılığa ihtiyaç duymayacak evrensel boyuta sahip olduğunu kavratma. 4. Akıl, evrensel ahlak, doğru çalışma gibi değerlerin İslam Dininin içinde barındırdığını bilme, 5. İslam Dinini kavram olarak tanıma, onun amaç ve ilkelerini öğrenme, 6. İslam Dininin, ibadet ve ahlak esaslarını kavrama. 7. Tefsir, Hadis, Kelam, Fıkıh, İslam Tarihi gibi derslerin, İslam Dininin daha iyi anlaşılmasını sağladığının farkında olma.

ÖZEL AMAÇLAR Temel dini bilgiler dersi öğretim programını başarıyla tamamlayan her öğrenci: 1. Dinin insanın dengeli yaşaması için ne kadar önemli olduğunu açıklayabilir. 2. Dinin dayatmacılık veya zorbacılığa ihtiyaç duymadığını bilir. 3. İslam dininin sadece geldiği tarihe indirgenemeyeceğini, zamanın gereklerini dikkate alarak hayatın içinde yorumlanmasının önemini kavrar. 4. İslam dininin ana kaynağının vahiy ve akıl olduğunu açıklayabilir. 5. Akıl ve iradenin insan için verilmiş büyük bir nimet ve sorumluluk bilinci için gerekli şart olduğunun bilincindedir. 6. Dinin doğru anlaşılmasının, bilim ve teknikten azami düzeyde istifadeyle daha rahat gerçekleşebileceğini bilir. 7. İslam dininin temel amacının, şahsiyetli, ilkeli, ahlaklı bireylerden oluşan bir toplum oluşturmak olduğunu açıklayabilir. 8. İslam dininin ne İslam’ı din olarak seçme ne de ibadetleri yerine getirme konusunda insanları asla zorlamadığını, buna ihtiyacının da bulunmadığını açıklayabilir. 9. İbadetlerin insan hayatı için ne kadar anlamlı olduğunu örneklendirebilir. 10. İslam dininin insanların "üreticilik yeteneklerini" en üst düzeyde kullanmaları gerektiğini anlamıştır. 11. Dinin bireysel ve toplumsal hayata yön veren yanlarını sıralayabilir. 12. İslam dininin geçmişten ders çıkartan günümüzü, geleceği de düşünen yaşamanın ve onu düzene koymanın gerekliliğini kavramış şahsiyetli fertler yetiştirmeyi hedeflediğini açıklayabilir. 13. Gelenek ve göreneklerin din olmadığını, dolayısıyla kaynağını tespit edebilir. 14. Dinin uygarlıklarla ilişkisini ve dinamizmini vurgulayabilir.  

UYGULAMAYLA İLGİLİ GENEL AÇIKLAMALAR 1. Bu ders, daha sonra okutulacak olan tefsir, hadis, kelam, fıkıh, İslam tarihi derslerine temel oluşturacağı için dersin önemi iyi kavranmalı ve programda belirtilen özel ve genel amaçlar çerçevesinde öğretim sunulmalıdır. 2. Bu dersin hayatın bizzat içinde şahsi, toplumsal problemlere çözümler getiren dinamik, bilimsel bir bakış açısı getirmeyi amaçladığı göz önünde bulundurulmalıdır. 3. Konular arasındaki koordinasyona dikkat edilmelidir. 4. Genel amaçlarda belirtilen düzeye ulaşabilmek için ders ortamının düzenli ve materyalin önceden hazırlanmasına özen gösterilmelidir. 5. Ders işlenişinde "açıklayıcı anlama yöntemi" ve "eleştirel düşünme-düşündürme" yöntemi esas alınmalıdır. 6. Öğrencilerin derse hazır olmasını sağlama, eksik ve yanlışlarını düzeltme, not tutmalarını sağlama büyük önem taşımalıdır. 7. Öğrencilerin konular hakkında yorum yapma alışkanlığı kazanmalarına özen gösterilmelidir. 8. Dini, hurafe ve zanlarla değil kesin delillerle, asıl kaynağı olan Kur’an’ı Kerim’den öğrenilmesi gerektiği sık sık vurgulanmalıdır. 9. Öğrencilerle "Biz Bilinci" içinde ders yapılmalıdır.  

ÜNİTELER VE AÇILIMLARI

I. DİN KAVRAMI 1. Din Nedir? 2. Din ve İnsan İlişkisi 3. İnsanlık Tarihiyle Birlikte İslam Dini ve Düşündürdükleri 4. Çeşitli Sapmalar ve Düşündürdükleri  

II. DİN, AKIL, BİLİM VE FITRAT İLİŞKİSİ 1. Akıl, Vahiy Bilim ve Fıtrat 2. Üreticilik ve Bilimsel Yöntem 3. Din ve Bilimin Alanları 4. Dini Öğrenmede Akıl-Vahiy-Kalp İlişkisi 5. İslam’ın ve Müslümanların Bilime Katkıları  

III. KUR’AN’I KERİM VE HZ.MUHAMMED (S.A.) 1. Vahiy Nedir? Vahiyin Kur’an’da Değişik Anlamları 2. Kur’an’ı Kerim’den Önceki İlahi Kitaplar a) Zebur b) Tevrat c) İncil d) Sahifeler 3. Kur’an’ı Kerim’in Temel Özellikleri 4. Kur’an’ı Kerim’in Ana Konuları, Temel Kavramları 5. Kur’an’ı Kerim’de Hz.Muhammed (s.a.) 6. İslâm’ın Ontololojik (Fıtri) Yapısı, Varoluşla Ortaya Çıkışı ve Hz.Muhammed (s.a.) ile Kemale Erişi  

IV. İSLAMIN İMAN ESASLARI 1. Allah’a İman 2. Ahiret Gününe İman 3. Peygamberlere İman 4. Meleklere İman 5. Kitaplara İman 6. Kaza ve Kader, Evrendeki Denge, Ölçü, Nimetler Bütünü, Yaratılış Amacı vb. Esaslar  

V. İSLAMIN ÖNGÖRDÜĞÜ İBADETLER 1. Namaz 2. Oruç 3. Hac 4. Zekat 5. Salih Ameller 6. Dua  

VI. İSLAM VE AHLAK 1. Ahlak Kavramı ve Güzel Huylar 2. Doğruluk, Adalet, Sevgi, Hoşgörü, Kardeşlik vb. 3. Çirkin Huylar a) Gıybet, Haset, Kin, Nefret b) Lakap Takma, Alay Etme vb. 4. Temizlik, Sağlık, Çevre Bilinci ve Fıtrat ile İlişkisi  

VII. TEMEL İSLAM BİLİMLERİ 1. Tefsir 2. Hadis 3. Kelam 4. Fıkıh 5. İslam Tarihi 6. Diğer Bilim Dalları  

VIII. DİN VE TOPLUM 1. Din, Fert ve Toplum 2. Dinamizm 3. Yeni Bir Uygarlık Yaratmak

ÖRNEK İŞLENİŞ

Özel Amaç İslam Dininin temel amacının şahsiyetli bireylerden oluşan ahlaklı bir toplum oluşturmak olduğunu kavratmak.

Öğrenciyi Derse Hazırlama: Öğretmen, öğrencinin ilgisini derse yönlendirmek için: "Ahlaklı bir bireyde bulunması gereken özellikler nelerdir?" sorusunu sorar. Öğrencilerden gelen cevapları ana hatlarıyla tahtaya yazar. (Muhtemel cevaplar: Adalet, yalan söylememe, temiz olma, cömert olma, doğruluk vb. ahlak ilkeleri olacaktır.) Öğretmen toplum bireylerinin bu sayılan ahlak ilkelerine sahip olmalarının önemli olup olmadığını sonra da niçin önemli olduğunu sorar.

Dersi Sunma: Öğretmen İslam Dininin Hz.Adem ile birlikte niçin geldiğinin anlatır. Daha sonra vahiyden uzaklaşan toplumun ahlaki yapısından, yozlaşmasından kısaca bahseder. Sonra İslam Dininin temel amacına şahsiyetli bireylerden oluşan ahlaklı bir toplum oluşturmak olduğunu Kur’an’dan çeşitli ayetler yazarak açıklar.

Tahtaya Yazılacak Ayetler · "Muhakkak ki biz insanı en güzel şekilde yarattık" (Tin,4) · "Muhakkak ki sen en güzel ahlak üzeresin" (Kalem,4) · "Muhakkak ki Allah adaleti, iyiliği, akrabaya yardım etmeyi emreder." (Nahl,90) · "Affa sarıl, iyiliği emret, cahillerden yüz çevir." (A’raf,199) · "İnsan için kendi çalışmasından başka bir şey yoktur" (Necm, 39) · "Emrolunduğun için dosdoğru ol" (Hud, 132) · "Allah size emanetleri ehline vermenizi, insanlar arasında hükmettiğiniz zaman adaletle hükmetmenizi emreder" (Nisa,58) · "Namazda yüzlerinizi doğu ve batı yönüne döndürmeniz iyilik değildir. Asıl iyilik Allah’a, ahiret gününe , meleklere, kitaplara, peygamberlere iman eden, malını seve seve akrabaya, yetimlere, yoksullara, dilenenlere, köle ve esirleri kurtarmak için veren; söz verdikleri zaman sözlerini yerine getiren, sıkıntıda, hastalıkta ve savaşta sabredenlerin iyiliğidir. İşte imanlarında sadık olup günahtan sakınan muttakiler bunlardır." (Bakara, 177) · "Gerçekten namaz kötü işlerden ve uygunsuz şeylerden alı kor." (Ankebut, 45) Öğretmen tahtaya yazdığı ayetler üzerinde konuşarak İslâm’ın ahlak ilkelerini netleştirir. Bu ayetleri evrensel olan ahlak ilkeleriyle kıyaslar. İslâm dininin iman ve ibadet yoluyla ahlaklı bireyler yetiştirmeyi ve bunlardan oluşan güzel bir toplumu hedeflediğini vurgular. Rasulullah’ın hayatını bunu yaşamaya ve anlatmaya harcadığını kavratır.  

Dersi Özetleme Öğretmen: 1. Ayetlerden hareketle ahlak ilkelerini sayar. 2. Bu ahlak ilkelerinin evrensel olduklarına dikkat çeker. 3. Bu ahlak ilkelerinin iman ve ibadetle doğrudan ilişkili olduğunu (Bakara,177) ayeti ile vurgular. 4. Kısaca İslâm dininin şahsiyetli insan ve ahlaklı bir toplum oluşturmayı hedeflediğini söyler.

Değerlendirme 1. İslâm’ın temel ilkeleri nelerdir? 2. İslâm’ın ahlak ilkeleri ile evrensel ahlak ilkeleri arasındaki benzerlikler nelerdir? 3. İslâm’ın ahlak ilkeleri ile gerçekleştirmek istediği amaç nedir? Soruları sorulur. Verdikleri cevaplar doğrultusunda eksikler tamamlanır, yanlışlıklar da düzeltilir. Gelecek ders için "İslâm’ın Ahlak İlkeleri"nin tek tek ele alınacağı belirtilerek öğrencilerin hazırlıklı gelmesi istenir. Konuyla ilgili araştırmalar yapmak isteyen öğrencilere çeşitli kitaplar önerilir, temini sağlanır.  

KUR'ANI KERİM DERSİ EĞİTİM ÖĞRETİM PROGRAMIGİRİŞ Allah, yarattığı bütün varlıklar içinde sadece insanı muhatap almış, ona vahiyetmiştir. Allah yaratmış oldukları bütün varlıkları insana hizmet etme duygusuyla donatmış, bu şekilde insana verdiği değeri göstermiştir. Yüce Allah insana bu değeri anlayabilecek ve bu değer çerçevesinde yaşam sürmesini sağlayabilecek akıl ve buna bağlı olarak düşünme, kalp ve irade de lütfetmiştir. Yüce Allah yaratmış ve insanın emrine vermiş bulunduğu bütün kainatı ondan Allah adına yönetmesini yönlendirmesini istemiştir. Bunun içindir ki yarattığı bütün her şeyin özelliklerini ve onların kullanımlarının temel ilkelerini anlayabilecekleri bir lisanla vahiyetmiştir. Allah’ın yaşam ilkelerini bildirdiği bu vahiyi içine alan kitaba Kur’an’ı Kerim adı verilmiştir. Yüce Allah yaşam ilkelerini sunduğu vahiyini insanlar içinden seçtiği ve Resul (Elçi) ismi verdiği kişilere bildirmiştir. Onları vahiyi yaşama dönüştürme konusunda örnek ve önder yapmıştır. Yüce Allah, vahiyini insandan hiçbir dönemde esirgememiştir. Dolayısıyla insan hayatı boyunca ilkesiz, amaçsız yaşama terk edilmemiştir. Allah son dönemde yine insanlara vahiyetmek için içlerinden Hz.Muhammed (s.a.)’i seçmiştir. Kıyamete kadar hiçbir değişime uğramayacağını, kendi koruması altına aldığı vahiyi, insanların yaşamlarına yol gösterme amacıyla bildirmiştir. Kur’an’ı Kerim ismi verdiğimiz bu vahiyler kıyamete kadar insanlara yol göstermeye devam edecektir. Kur’an’ı Kerim, Arapça bir kitaptır. Dolayısıyla onun metninin doğru bir biçimde okunabilmesi için Arap alfabesinin öğrenilmesi gerekir. Kur’an’ı Kerim’in diğer Arapça metinlerden farklı olarak kendine özgü bir okuma biçimi oluşmuştur. Arapça’nın fonetik yapısı ve tecvit kuralları çerçevesinde, kendine özgü bir okunuş biçimi olagelmiştir. Esas olan Kur’an’ı Kerimi doğru ve güzel okumaktır. Kur’an’ı Kerim dini ibadet ve törenlerin de vazgeçilmez bir parçası olduğuna göre onun bazı bölümlerinin ezberlenmesi de bir ihtiyaçtır. Kur’an’ı Kerim’in bildiriliş amacı dikkate alındığında, onun içeriğinin öğrenilmesinin gerekliliği hemen ortaya çıkacaktır. Bu sayede insan yaşamına yön verecek, onu düzene koyacaktır. Günümüz bilgi çağında bu içeriği yoğuracak ve yaşamı anlam kazanacaktır. Kur’an’ı Kerim metnini sadece Arapça ve tecvit kurallarına göre okuyabilmenin yeterli olduğu söylenemez. Bu sebeple bu programda belirlenen ayet gruplarının ve sürelerin mealleri, Kur’an’ı Kerim’e ait değerler ve ezberletilmesi öngörülen kısa kısa ayet metinleri yer almaktadır. Kur’an’ı Kerim dersi 1. Sınıfta haftada altı saat, 2-3-4. Sınıflarda haftada ikişer saat olarak okutulur. On aylık bir zaman dilimine göre hazırlanmış bulunan program istenirse haftalık saatler fazlalaştırılarak daha az bir zamana indirgenebilir. Muhammed ESED’in Kuran Mesajı isimli eseri kaynak olarak alınır.  

GENEL AMAÇLAR 1. Kur’an’ı Kerim’in tanımı, bildiriliş amacı ve yöntemini bilme. 2. Kur’an’ı Kerim’in tarihini ve mushaf oluş sürecini ana hatlarıyla öğrenme. 3. Kur’an’ı Kerim’in indirildiği dönemdeki işlevini ve niteliklerini kavrama. 4. Kur’an’ı Kerim’in metnini doğru ve güzel bir biçimde yüzünden okuma. 5. Kur’an’ı Kerim’in belirlenen bölümlerini ezberden okuma. 6. Kur’an’ı Kerim’in belirlenen bölümlerinin meallerini okuyup onlardan güncel değerler çıkarma. 7. Gerek mesleki hayatında, gerekse kişisel hayatında etkili bir şekilde kullanabileceği ve insanın yaşayışını doğrudan olumlu etkileme niteliğine sahip kısa ayet metinlerini ezberleme. 8. İçinde bulunduğu psikolojik, toplumsal ve tarihi şartları Kur’an’ı Kerim’e ait değerlerle ilişkilendirme.  

UYGULAMAYLA İLGİLİ GENEL AÇIKLAMALAR 1. Dersin üniteleri birbirleriyle ilgili olarak işlenmelidir. Ünitelerdeki konuların programda belirtilen sırayla işlenme zorunluluğu yoktur. Örneğin bir yandan tecvit kuralları öğretilirken diğer yandan yüzünden okuma etkinliği sürdürülmelidir. Bir ders saatinde ezber yapılırken diğer ders saatinde meal dersleri yürütülebilir. 2. Yanlış telâffuzların ve hatalı okumaların önüne geçebilmek için ezberlenecek ayetler ve sureler önce öğretmen tarafından bir veya birkaç kez okunmalıdır. Öğretmen, bu aşamada güzel Kur’an’ı Kerim okuyan hafızların (Mehmet Emin AY, İsmail BİÇER, Tayyar ALTIKULAÇ vb.) CD, kaset, video kaset vb. den yararlanabilir. 3. Derslerde imkan dahilinde teknolojik araçlardan yararlanılmalıdır. 4. Ezberlenecek bölümler, ortam uygunsa anlamlı parçalara bölünerek koro halinde ezberletilebilir. Bu tür bir uygulamayla öğrencilerin derse katılımları sürekli kılınabilir; ezberler en az hata payıyla yapılabilir ve ezberlerin büyük bir bölümü dershane ortamında tamamlanmış olur. 5. Meal okunacak derslerden önce öğretmen, değişik meal ve derslerden yararlanarak bir ön hazırlık yapmalı, güzel değerlerle şekillendirmelidir. 6. Ayet gruplarının mealleri okunduktan sonra öğretmen, okunan bölümü öğrencilerin düşüncelerine açmalı, onları düşünmeye, soru sormaya ve güzel değerler üretmeye isteklendirmeli, yüreklendirmelidir. 7. Önceki sınıflarda ezberlenen ayetlerin ve sürelerin tamamı, sonraki yeni ezberlerle birlikte tekrar edilmeli; öğrenci önceki ezberlerle de ilişki kurmak durumunda olduğunu bilmelidir. 8. Yüzünden okunacak bölümler önceden öğrencilere belirtilmeli ve derse gelmeden önce belirle nen bölümü okumalarının çok yararlı olacağı, hatta bir şart olduğu söylenmelidir. 9. Tecvit kurallarının teorik öğretiminin yanında yüzünden okuma ve ezber derslerindeki uygulamalar esnasında, kural hataları görüldükçe verilen teorik bilgiler öğrencilere tekrar hatırlatılmalıdır. III. ve IV. sınıfların programlarında teorik tecvit kurallarına yer verilmediği için uygulamalar sırasında gerekli görüldükçe teorik bilgiler tekrar edilmelidir. 10. Yüzünden okuma derslerinde öğrencilerin ilgisini sürekli kılmak için hiçbir öğrenci, kendisinin ne zaman okuyacağını bilememelidir. 11. Kur’an’ı Kerim’in güzel okunmasının yeteneğe bağlı bir yanı bulunduğu gözden uzak tutulmamalıdır. Bu bakımdan öğretmenler, bu konuda daha az yetenekli olduğunu fark ettikleri öğrencilere gereken kolaylıkları sağlamalı ve değerlendirme aşamasında da bu durumu göz önüne almalıdırlar. 12. Ezber derslerinde metinlerin ezberden doğru ve güzel okunması amaçlanmakla birlikte, anlamları da kısaca açıklanmalıdır; ancak meal derslerinde olduğu gibi yorum ve değer çıkarma etkinliklerine girilmemelidir. 13. Öğretmenler, uygun ve gerekli gördükleri öğrencileri bir alt veya bir üst sınıfa gönderebilirler. Gönderecekleri sınıfın öğretmeniyle de istişare yapmalıdırlar.  

I. SINIF KUR’AN’I KERİM DERSİ BİRİNCİ SINIF EĞİTİM ÖĞRETİM

PROGRAMIÖZEL AMAÇLAR Bu sınıfı başarıyla geçen her öğrenci: 1. Kur’an’ı Kerim’in ne demek olduğunu, anlam ve önemini açıklayabilir. 2. Mushaf’ın oluşum sürecini özetleyebilir. 3. Kur’an’ı Kerim’in geliş sürecini açıklayabilir. 4. Kur’an’ı Kerim’in özelliklerini ve insanlara gönderiliş gayesini anlatabilir. 5. Arap harflerini yazabilir ve doğru telaffuz edebilir. 6. Kur’an’ı Kerim’i doğru ve güzel okuma kurallarını bilir ve onları uygulayabilir. 7. Programda yer alan ayet, sure ve duaları, tecvit kurallarını uygun olarak yüzünden ve ezber olarak okuyabilir. 8. Programda belirtilen ayet, sure ve duaların meallerini açıklayabilir, hayatına uyarlayabilir. 9. Kur’an’ı Kerim ile ilgili temel kavramları ve değerleri açıklayabilir. 

ÜNİTELER VE AÇIKLAMALAR

I. KUR’AN’I KERİM’İN TANIMI 1. Kur’an’ın Vahiyedilişi 2. Kur’an’ın Yazı ve Ezber Yoluyla Tespiti 3. Kur’an’ın Mushaf Haline Gelişi ve Çoğaltılması 4. İlk Musaflardan Günümüze Yazıda Biçimsel Değişim 5. Kur’an’ın İndiriliş Süreci ve İndiriliş Amacı 6. Kur’an’ın İçeriği ve Özellikleri 7. Kıraat ve Kıraat İmamları 8. Kur’an Öğretiminde Temel İlkeler  

II. KUR’AN’I KERİM OKUMAYA GİRİŞ 1. Harfler / 2. Harekeler / 3. Cezm. Şedde ve Tenvin / 4. Elif-Lâm Takısı / 5. Med (Uzatma) Harfleri  

III. KUR’AN’I KERİM’İ DOĞRU VE GÜZEL OKUMA (TECVİD) 1. Tecvit’in Tanımı, Konusu, Amacı 2. Harflerin Uzatılarak Okunması (Med’ler) a) Doğal Uzatma (Tabii Med) b) Ek Uzatmalar · Medd-i Muttasıl · Medd-i Munfasıl · Medd-i Lazım · Medd-i Arız · Medd-i Lîn 3. İdgamlar a) Tenvin ve Sakin Nun’un Yol açtığı İdgamlar · Gunnesiz İdgam · Gunneli İdgam b) Harflerin İdgamı · İdgamı Misleyin · İdgamı Mütecaniseyn · İdgamı Mütegaribeyn 4. İhfa 5. İzhar 6. İklâb7. "Ra" Harfinin Okunuşu 8. Allah Lafzı (Lafzatullah)’nın okunuşu 9. Kalkale 10. "Sakin Mim" İle İlgili Kurallar  

IV. YÜZÜNDEN OKUNACAK VE EZBERLENECEK SÖZLER, DUALAR VE ANLAMLARI 1. Kelime-i Tevhid, Kelime-i Şehadet  / 2. Tekbir / 3. Salatü Selam / 4. Ezan ve İkamet / 5. Amentü  / 6. Süphaneke 7. Ettehiyyatü / 8. Allahümme Salli ve Barik   / 9. Rabbena Duaları / 10. Namazda Tesbihler  / 11. Kunut Duaları  

V. YÜZÜNDEN OKUNACAK VE EZBERLENECEK AYETLER, SURELER VE MEALLERİ 1. Euzu besmele / 2. Fatiha    / 3. İhlas / 4. Kevser    / 5. Felak / 6. Nas  / 7. Leheb / 8. Nasr  / 9. Kafirun  / 10. Ayete’l Kürsi (Bakara, 255) / 11. Yasin  (1-27) 12. Bakara (1-5. Ayetler)  

VI. YÜZÜNDEN OKUNACAK SURELER 1. Bakara Suresi / 2. Al-i İmran Suresi  / 3. Nisa Suresi

 VII. MEALİ OKUNACAK AYET GRUPLARI 1. Lokman Suresi 2. Embiya Suresi (51-59. Ayetler) 3. Hucurat Suresi (9-13. Ayetler) 4. Rahman Suresi (1-20. Ayetler) 5. Mülk Suresi (1-3. Ayetler) 6. Mücadele Suresi (7. Ayet) 7. İsra Suresi (23-27. Ayetler) 8. Kehf Suresi (1-26. Ayetler) 9. Abese Suresi (24-42. Ayetler) 10. Mutaffifin Suresi (1-6. Ayetler)  

VIII. KUR’AN’I KERİM’E AİT DEĞERLER 1. "Allah bize bizden daha yakındır." (Bakara.186, Enfal.24, Kaf.16) 2. "Allah bizi seviyor" (Bakara.185, Al-i İmran.146, Meryem.96, Hucurat.9) 3. "İnsan yaratılmış olan varlıkların en üstünüdür." (İsra.70, Tegabün.3, Tin.4) 4. "Peygamberler en güzel modellerdir." (Ahzap.21, Mümtahine.4-6) 5. "Her yaygın olan şey doğru ve güzel olmayabilir." (Maide.100, En’am.116, A’raf.28) 6. "Güzel işler yaparsak hatalarımız bağışlanır." (Furkan.70, Ankebut.7) 7. "Yeteneklerimizin ve güzelliklerimizin kaynağında Allah vardır." (İbrahim.34, Nahl.53) 8. "Tabiat canlıdır. Onu incitmemek gerekir." (İsra.44, Sad.18-19, Haşr.24) 9. Kur’an’ı Kerim okumak çok boyutlu bir diyaloğa katılmaktadır. İnsanın Allah’la, insanın kendisiyle, insanın tarihle diyaloğu. 10. Kur’an’ı Kerim yalnızca okunmaz, işitilir gönülce, yaşanır hayatça, görülür basiretçe, tadılır yürekçe.  

ÖRNEK İŞLENİŞ Dersin Özel Amacı Öğrencinin programda belirtilen Kuranî değerleri yorumlayabilmesini sağlama.

Konu : Allah bize bizden daha yakındır. Süre : 40 dakika Öğrenciyi Derse Hazırlama Öğretmen aşağıdaki sorularla öğrencilerin dikkatini konuya çeker. "Yakınlık düşüncesi sizde ne tür duygular uyandırıyor?" "Kendinize yakın hissettiğini insanlar var mı? Varsa nelerdir?" "Kendinize diğer varlıklardan yakın bulduklarınız var mı? Varsa nelerdir?" "Sizler, size yakın olanlara ne kadar yakınsınız?" Öğretmen bu sorulara verilen cevapları, ana hatlarıyla tahtaya yazar. Cevaplar verilirken Allah’ın da insanlara olan yakınlığından söz eden öğrenciler olursa o öğrencilerin, konuyla ilgili çok orijinal bir noktaya temas ettiği vurgulanır, teşekkür edilir ve "Allah bize bizden daha da yakındır." cümlesi tahtaya yazılır. (Allah’ın yakınlığından söz eden öğrenci olmazsa en cümle olarak yine bu cümle yazılır.) Böylece soyut bir kavram, somutlaştırmaya çalışılır.

Dersi Sunma Öğretmen tahtaya yazdığı değer hakkında şu soruları sorar. "Kur’an’ı Kerim’de böyle bir cümle niçin yer almıştır?" "Bu ifade ilk muhataplarının hangi problemini açıklıyor?" "Allah’ın insana çok yakın olabileceğini hiç düşünmüş müydünüz? Bu konuda yaşadığınız bir tecrübeniz var mı?" Öğretmen verilen cevapları özetler. Sonra bu değerin, doğrudan ilişkili olduğu ayetlerin mealleri, sure ve ayet numaralarıyla birlikte tahtaya yazar. "Biz insana şah damarından daha yakınız" (Kaf.16) "Biliniz ki Allah insanla kalbi arasına girer" (Enfal.24) "Kullarım sana beni sorduklarında onlara çok yakın olduğumu söyle. Bana dua ettiğinde dua edenin dileğine karşılık veririm." (Bakara.186) Öğretmen, tahtaya yazdığı ayet meallerini açıklar. Allah’ın insanlar için güçlü ve şefkatli bir koruyucu ve kollayıcı, herkesle tek tek ilgilendiği vurgulanır. Allah’ın yakınlığının sıcaklık, iştenlik, sevgi, güven ve ilgi gibi duygularla birlikte bulunduğu vurgulanır.

Dersi Özetleme Öğretmen, öğrencilerin dersin başında verdikleri cevapların kısaca değerlendirmesini yapar ve aşağıdaki cümlelerle özetler. Allah, 24 saat boyunca bizden ilgi ve desteğini çekmez. Kur’an’ı Kerim’de anlatılan Allah, bizim her an yanıbaşımızdadır. Bize yakınlığı olan insanların dostça uyarılarına kulak verdiğimiz gibi Allah’ın uyarılarına da kulak vermemiz gerekir.

Değerlendirme Dersin başında sorduğumuz soruları sorar, aldığımız cevaplar doğrultusunda eksiklikleri gideririz.Gelecek Derse Hazırlık / Bir sonraki dersin konusu verilir.

Ödev : Allah’ın yakınlığı sizde ne gibi duygular uyandırıyor?

 ALINTI...