Terim Nedir? – Terim Anlam / Terimler
Terim, genel olarak özel alanların kavramlarına verilen addır. Bir bilim, sanat dalı veya meslekle ilgili özel bir kavramı karşılayan sözcüklere terim denir. Bu alanlar bilim, teknik, sanat, zanaat, spor, tecim gibi, birbirinden çok ayrı olabilir, örneğin kimya dalındaki radyum, baryum maddeleri gibi, dilbilim ve yazında geçen iğretileme de (istiare, metafor), ayakkabıcılıkta geçen fiyonta da birer terimdir. Kâğıtçılıkla ilgili bir elkitabında ya da bir sözlükte geçen kâğıt da günlük dilin bir kavramı olduğu halde bir terim sayılabilir.
Öte yandan kullanım alanı genişleyen, günlük yaşamda yeri olan terimler do genel kullanımlarında terim olma niteliklerini yitirir, dilin öteki sözcükleriyle aynı duruma gelir, örneğin telefon, radyo, televizyon, uçak, tren sözcükleri, bu nesneler ilk bulunduğunda, ilk tanıtıldığında terim niteliği taşımış olsalar bile bugün terim olmaktan çıkmış, hatta daha önce değindiğimiz gibi, temel sözvarlığı içinde düşün.dür duruma gelmişlerdir. Ancak elektroniğe ilişkin bir sözlükte geçen radyo ve televizyon yine birer terimdir.
Terimler, kesin anlamlı sözcüklerdir. Bu yüzden, anlamları herkese göre aynıdır. Örneğin tümleç, nesne, utama (dil bilgisi); ekvator, dönence, debi (coğrafya); perde, suflör, aktör (tiyatro); açı, yarıçap, doğru (matematik); basınç, kapalı devre (fizik) terimidir.
Ancak çok anlamlı bazı sözcüklerin, terim anlamı kazandığı da olur. Bu gibi sözcüklerin diğer anlamları ile terim anlamını karıştırmamak gerekir. “Kök” sözcüğünü ele alalım:
- Bitkileri toprağa bağlayan ve onların, topraktaki besi maddelerini emmesine yarayan bölümü (ağacın kökü)
- Bazı şeylerde dip bölüm (dişin kökü)
- Kökü ve sapıyla çıkarılan bitkilerde tane (üç kök maydanoz)
- Temel, esas (Meseleyi kökünden halletti.)
www.dersturkce.com
2024