Türk Konukseverliğine Tarihsel Bir Örnek:

Köy Odaları

Yakın zamana kadar köylerde yaşamış veya hâlen

yaşamakta olan kişilerin anılarında dün gibi yaşayan köy

odaları geleneği, Türk konukseverliğinin en iyi örnekleri

arasındadır.

…

Köylerdeki köy odalarının konukları, bir yerden bir

yere gitmekte olan yolcular olduğu kadar, köye ticaret

amacı ile gelen veya zanaat sahibi insanlar da

olabilmekteydi. Çerçiler, testi bardak satanlar, ürettiği

malı değiş yoluyla veya para ile ticaret yapanlar, halatçılar,

gezici kalaycılar, orakçılar vb. olmak üzere köye bir

nedenle gelenler istediği kadar bu köy odalarında konuk

olarak kalabiliyorlardı.

Anadolu'nun birçok köyünde neredeyse her sülalenin

köy odası vardı. Bu köy odaları ya o sülalelerin ya da

önde gelen büyüğünün adıyla anılıyordu. Gelen

konukların ihtiyaçları da bu sülalelere mensup aileler

tarafından karşılanıyordu. Bu hizmetlerin kesinlikle maddi

bir karşılığı yoktu.

Köy odaları genellikle iki katlı yapılmıştı. Yerine göre

birden fazla konuk ağırlanıyordu. Eğer köye gelen

konuklar fazla sayıda ise diğer odalara pay edilirdi.

Bunun için konuğun tercihi önemliydi. Zaten köy ahalisi,

gelen konukları odalarında ağırlamak için âdeta birbiriyle

yarışırdı…

Köy odaları köylerdeki dayanışmayı, kaynaşmayı

artıran, bu yönüyle sosyal hayatı geliştiren ve ayakta

tutan yerlerdi. Buralarda özellikle kış günlerinde bir araya

gelinir, memleket meseleleri konuşulurdu…

Belli yaşa gelmiş gençler köy odalarında büyüklerden

sonraki yerlerini alır, konuşmaları sessizce dinler ve söz

verilmeden konuşmazlardı, büyüklere saygı esastı.

Ayrıca, köy odalarında özellikle geceleri oyunlar

oynanır, hoşça vakit geçirilirdi. Kimi zaman anılar tazelenir,

sohbetler koyulaşırdı.

Köy odalarının konukları bazen diyar diyar gezen

halk ozanları olurdu. Sazlarını çalar, yanık yanık söylerlerdi.

Bayram ve düğünlerde köy halkı odalarda toplanır,

kutlamalar yaparlardı ve topluca yemek yenirdi. Buralarda

dargınlıkların, küskünlüklerin yeri olmazdı.

Köy odaları sosyal yaşantının gerçekleştiği, kültürün

yaşatıldığı yerlerdi. Modern yaşantının getirdiği tüm

olumsuzluklar bu güzelim kültürümüzü de etkilemiştir.

…

Köy odaları geleneği Türk insanının insana verdiği

değerin, her zaman göstergesi olacaktır. Bu geleneğimiz

de Türk konukseverliğine bir örnek olarak hep var

olacaktır.

Mumtaz BAŞKAYA