Ölçme ve Değerlendirme
A. Aşağıda boş bırakılan yerleri uygun sözcüklerle tamamlayınız.
- Emredici, sözlü ve yazılı anlatımda bir davranışı gerçekleştirmeye telkin ve tavsiye vardır.
- Emredici anlatım türlerinde telkin, tavsiye, emir ifade eden kelime ve kelime grup ları çok kullanılır.
- Emredici metinlerin öğretici ve açıklayıcı yönleri bulunur.
- Emredici metinlerde okuyucuyu iş yapmaya ve hazır olda bulunmaya zorlayan bir anla tım vardır.
- Emredici metni okuyan kendisine söyleneni yerine getirmek-uygulamakdurumundadır.
- Kökü fiil olduğu hâlde yapım eki alarak cümlede isim, sıfat ve zarf görevinde kullanılan fillere fiilimsi (eylemsi) denir.
- Türkçede kipler; haber kipleri ve dilek kipleri diye ikiye ayrılır.
- Çatı bakımından fiiller öznesine ve nesnesine göre incelenir.
- Nesne alabilen fiile geçişli fiil; nesne alamayan fiile geçişsiz fiil denir.
- Öznesi olan fiile etken fiil, öznesi olmayan fiile edilgen fiil denir.
- Çoğul öznesi olan fiile işteş fiil denir.
- Nesne almayıp yaptığı işten yine kendisi etkilenen fiile dönüşlü fiil denir.
B. Aşağıdaki tabloyu doldurunuz.
Bildiğiniz Emredici Metin Örneklerini Yazınız
ANAYASATÜZÜKYÖNETMELİKNASİHATKULLANMA KILAVUZUYEMEK TARİFİ
C.Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
1. Aşağıdakilerden hangisi "emredici bir anla tım" özelliği taşır?
A) Terapi B) Nasihat C) Varsayım
D) Tahmin E) Eleştiri
2. Aşağıdaki fiil kiplerinden hangisinin "yaptı rım gücü" en fazladır?
A)Geniş zaman B) Şimdiki zaman
C) Şart kipi D) Emir kipi
E) İstek kipi
3. Emredici metinlerde aşağıdakilerden han gisi çok kullanılır?
A) Deklarasyon B) Bildiri
C) Açıklama D) Telkin
E) Yönerge
4. Aşağıdakilerden hangisi emredici metnin bir yönü değildir?
- Öğreticilik
- Tamamlayıcılık
- Eleştirme
- Anlatma
E) Eksikleri giderme
5. Aşağıdakilerden hangisi emredici metin türüne girmez?
- Kanunlar
- Yönetmelikler
- Kullanma kılavuzları
- Trafik kuralları
E) Sanat yazıları
6. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde kurallı birleşik eylem, sıfat-fiil görevinde kullanılmıştır?
- Bir gün sana kuşların neden göç ettiğini anlatırım.
- Akşamları çocuklarına biraz vakit ayırsan.
- Hani nerde bel bağladığım dostlar?
- Karlı tepeleriyle aşılamaz bir set gibi duru yor şimdi karşımda dağlar.
E) Dünyanın kendine yetişir dertleri, sen ken di başının çaresine bak.
7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik bir fiil vardır?
- Bütün satranç oyunlarının galibi sendin.
- Keşifler çağındayız şimdi, atlar denize sü rülmüyor.
- Nedir canlının hakikati, eşyanın hakikati?
- Bu keşifler çağında fethedilsin her gezegen.
E) Yandıkça parıldayan bir elmas gibisin.
8. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde kurallı birleşik fiil yoktur?
- Her sabah ona yardım ederim.
- Benim için de bir manzara yapıver.
- Sen burada bekleyedur, biz gelinceye kadar.
- Gelemem, yol çok bozuk.
E) Adam birden düşüvermez mi!
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik fiil kullanılmıştır?
- Bugün hava neden bu kadar boğucu?
- Kendisini nasıl bu kadar üstün görebilir?
- Niçin öğrencilerini arayıp sormuyor?
- Nasıl bir kitap alacağını biliyor mu?
E) Sen dün hangi öğrenciyi arıyordun?
10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylemin yapısı farklıdır?
- Bu zavallı dilenci karda kışta hep bu köşe de durur.
- Bu hiçbir zaman buradan kaldırılamaz.
- İstediğim bu olduğu için buraya geldim.
- Bu benim biricik şiirimdir, bilmelisiniz.
E) Hep bildiğiniz yollardan mı gelirsiniz?
11. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde birleşik fiil vardır?
- Küser, ağlar, sonra dost olurdum her şeye.
- Kimi şiirlerimi ay ışığında yazdım.
- Biri geldi, biri gitti masalsı duyguların.
- Hiçbir acı bu kadar hırpalamaz insanı.
E) Sıcak bir günün defterini duruyor kar.
1. Öğretici Anlatım - Zarf (Belirteç)