17.    Etkinlik

Okuduğunuz kasideden hareketle Fuzûlî'nin fikrî ve edebî yönü hakkında çıkarımlarda bulunarak bunları kavram haritasına yazınız.

Fuzuli:

•Fuzûlî, Azeri asıllı Türk divan şairidir.

•Asıl adı Mehmet oğlu Süleyman'dır.

•Öğrenimi hakkında kesin bir bilgi olmayıp, eserlerinden İslâmî bilimler ve dil alanında çok iyi bir eğitim aldığı anlaşılmaktadır.

•Türkçe divanının önsözünde “Bilimsiz şiir temelsiz duvar gibidir, temelsiz duvar da değersizdir.” demektedir.

•Türkçe divanındaki şiirlerini Azerî lehçesinde yazmıştır.

•Aynı zamanda Arapça ve Farsça divanlarından bu dilleri de çok iyi bildiği anlaşılmaktadır.

•Eserlerinde kullandığı dil dönemindeki divan şairlerine göre daha sade, anlaşılır bir Türkçedir.

•Halk deyişlerinden bolca yararlanmıştır.

•Bedensel zevklerden ziyade tasavvufî bir aşk, ehlibeyte duyulan özlem, ayrılık acısı şiirlerinin konusunu teşkil etmiştir.

•Duygu ve düşüncelerini çok içten ve lirik bir şekilde ifade etmeyi kolayca başarmıştır.

•Bu açıdan bakıldığında Türk şiirinde karşılaştırılabileceği tek şair Yunus Emre'dir. Leyla ve Mecnun mesnevîsi aynı konuda yazılmış (Arapça ve Farsça dâhil) en iyi mesnevîlerden biridir.

•İran şiirinden Hafız, Türk şiirinden ise Nesimî ve Nevâî çizgisini en başarılı şekilde kemale erdirmiştir.

•Kendisinden sonra gelen bütün divan şairlerini etkilemiştir.

•Kanunî'nin Bağdat'ı fethinden sonra (1534) padişaha kasideler sunmuştur.

•Padişah tarafından beğenilen kasideler karşılığında dokuz akçelik maaşla ödüllendirilmiştir.

•Maaşını alamayınca Şikayetnãme'yi yazmıştır.

•Şikayetnãme Fuzuli'nin en önemli eserlerinden biridir. Şikâyetnâmesinde Fuzuli şöyle der: “Selam verdim rüşvet değildir diye almadılar. Hüküm gösterdim faydasızdır diye mültefit olmadılar.”