Mevsimler Nasıl Oluşur? Mevsimlerin özellikleri nelerdir?

Mevsimler bir yılın farklı astronomik ve iklimsel özelliklere sahip olan bölümleridir. Orta iklimli paralellerde İlkbahar Yaz Sonbahar ve Kış'a ayrılırlar. Kutuplarda ve Kutuplara yakın paralellerde bir yıl sadece Yaz ve Kış mevsimi diye ikiye ayrılır. Kutuplarda ayrıca 6 ay gece ve 6 ay gündüz olur.

Mevsimler Dünyanın güneş etrafında dönmesi sonucunda gün ve gecelerin uzunluğuna bağlı olarak belirlenen senenin dört bölümünden her biri. Dönme sonucu ortaya çıkan değişiklik güneşten alınan ısı miktarının da farklı olmasını doğurur. Mevsimler arası sıcaklık değişmesi özellikle ılımlı bölgelerde kendisini en fazla gösterirken ekvatorda bu oldukça azdır. Kutuplar ise daima soğuktur. Ancak sıcaklıkta mevsimlere bağlı olarak bir değişiklik fark edilir.

Mevsimler nasıl oluşur?

Mevsimler ekliptik denilen dünyanın güneş etrafındaki yörüngesinin düzlemiyle dünyanın dönme ekseninin yaptığı açı sonucu ortaya çıkar. Bu sebeple dünyanın güneş etrafındaki hareketi sırasında kuzey ve güney yarım kürelerin yönelmesi değişir. 21 Marttan 23 Eylüle kadar kuzey yarım küre güneye göre güneşe daha dönüktür ve daha çok güneş tarafından ısıtılır. Bu durum 23 Eylül- 21 Mart arasında tersine döner. Böylece kuzey yarım küresindeki mevsimlere 21 Marttan başlayarak aşağıdaki gibi isim verilmiştir: İlkbahar 21 Mart-22 Haziran; yaz 22 Haziran-23 Eylül; sonbahar 23 Eylül-22 Aralık; kış 22 Aralık-21 Mart. Güney yarım küresinde mevsimlerin sırası tersine olup ilkbahar 23 Eylül de başlar.



Mevsimler Dünya'nın kendi dönüşünün güneşin etrafında döndüğü yörünge ile aynı hizada dönmemesinden kaynaklanırlar. Böylece yeryüzünden gök'e bakıldığında güneş dünyanın heryerinde farklı bir yükseklikte gökyüzünden geçer.


Dünya'nın Güneş etrafındaki hareketleri ve mevsimlerin oluşumu

"Kuzey-kışı" döneminde dünyanın Güneyküresi güneşe doğru yöneliktir ve Kuzeyküresi daha az Güneş ışığı alır. "Güney-kışı" döneminde ise dünyanın Kuzeyküresi güneşe yöneliktir ve kuzeyde sıcak mevsimler başlar. Yani dünyanın Kuzeyküresinde Yaz başladığı zaman Güneyküresinde (örneğin Güney Afrika ya da Avustralya'da) kış başlar.


Mevsimlerin Özellikleri Nelerdir?




Yaz Mevsimi
Yaz en sıcak mevsimdir. Kuzey Yarım Küre'de en uzun günler yazda gerçekleşir. Dünya ısıyı depo ettiği için en sıcak günler genellikle yaklaşık iki ay sonra ortaya çıkar. Sıcak günler Kuzey Yarım Küre'de 21 Haziran ile 22 Eylül arasındaGüney Yarım Küre'de ise 22 Aralık ile 21 Mart arasındadır.


Sonbahar Mevsimi
Sonbahar yaz ile kış mevsimleri arasındaki mevsimdir. Kuzey yarım kürede Eylül Ekim ve Kasım; güney yarım kürede ise Mart Nisan ve Mayıs aylarına denk gelir. Gündüzler kısalır geceler uzar. Güneş erken batar. Daha az ısı ve ışık verir. Serin yağmurlu ve rüzgarlı günlerin sayısı artar. Kış mevsiminin habercisidir.


Kış Mevsimi
Kış 4 mevsimden biridir. Aralık  Ocak Şubat aylarından oluşur. Bu mevsim mevsimlerin en soğuğu olup hava sıcaklığı eksilere doğru düşer ve bu düşmeyle kar ve yağmur yağışı artar. Türkiye'de kış ilk olarak Kuzey Doğu Anadolu Bölgesi'nde başlayarak batıya doğru ilerler.


İlkbahar Mevsimi
İlkbahar veya ilkyaz doğa döngüsünde kış ile yaz arasındaki mevsimdir. Kuzey yarım kürede Mart ve Haziran arasıdır. İlkbaharda ağaçlar çiçek açar hava sıcaklığı artmaya başlar. Bu mevsimde karların erimesi ve bol miktarda yağışların yağması ile su yatakları olan dereler göller göletler ve barajlar su ile dolar.