DEYİŞME 

Halk edebiyatında âşıkların karşılıklı şiir söylemesi. Atışma da denir. En az iki âşık kendi kendilerine ya da bilirkişiler ve dinleyiciler karşısında belli kurallar çerçevesinde şiir yarışı yaparlar. Birbirlerini denerler, ustalıklarıyla öne çıkmaya çalışırlar. Deyişme şu sırayla yapılır: 
Merhabalaşma, giriş bölümüdür. Âşıklar, birbirlerini ve dinleyicileri "Hoşgeldiniz", "Sefa geldiniz", "Merhaba" gibi sözcüklerle rediflerine bağlanan kafiyelerle dörtlükler kurarak selamlar. 
İkinci bölümde âşıklar kendi ustalarının şiirlerinden örnekler söyler. 
Tekerleme bölümü denilen üçüncü bölüm asıl deyişme bölümüdür. Ev sahibi ya da yaşlı bir kişi düz ya da geniş ayakla deyişmeyi açar. Âşıklar konu ve bend sınırlaması olmaksızın verilen oyun üzerinden deyişmeye başlar. Âşıklar asıl ustalıklarını ve sanatçılıklarını burada göstermeye çalışır. İlk ayak bitince diğer âşık yeni bir ayak açar. Deyişme sürdükçe ayaklar darayak halini alır. Deyişme karşılıklı soru-yanıt şekline döner. Âşıklar böylece birbirlerinin bilgi ve sanatlarını ölçer. Bir şekilde karşısındakini söz söylemez haline getiren âşık deyişmeyi kazanır. 
Söz söyleyememe durumuna "lebdeğmez" denir. Deyişmenin sonunda da âşıklar birbirlerini rahatlatmak, gönül almak için karşılıklı koşmalar söyler. Birbirlerini överek hoşgörü örneğiyle deyişmeyi bitirirler. Örneğin âşık Şenlik ile âşık Feryadî’nin deyişmesi: 

Şenlik: 
Şöhretin vezir payında 
Rütbesiyle şana layık 
Oturuşun o duruşun 
Hem sultana hana layık 

Feryadî: 
Sefa geldin gözüm üzre 
Olsam mihmana layık 
Şeyhülislam, sadrazam 
Doğru Al’Osman’a layık 

Şenlik: 
Seninle oldum taaşşuk 
Gözlerime geldi ışık 
Duymadım sen kime aşık 
Dillerin Kur’an’a layık 

Feryadî: 
Bu düşkün gönlüm açarsın 
Selim Sırat’ı geçersin 
Kevser ırmaktan içersin 
Olasan cihana layık 

Şenlik: 
Kul şenliği eder hürmet 
Rikabın kıldım ziyaret 
Sana nasip olsun cennet 
Huriye gılmana layık 

Feryadî: 
Sefil Feryadî göresen 
Meram maksûda eresen 
Sancak altında durusan 
Habîb-i Rahman’a layık