YESEVİLİK 


"Yesevîlik"; Türkistanlı Ahmet Yesevî'ye nispet olunan tarikatın adıdır. Ahmet Yesevî, şimdiki Çimkent'in doğusunda Sayram kasabasında doğdu. Babası İbrahim adında devrinin şeyhlerinden biri idi. Babasını yedi yaşında iken kaybetti, ablası ile birlikte Yesi şehrine gitti ve buraya yerleşti. İlk tahsilini burada yaptı. Devrinin en ünlü âlimlerinden şeyh Yusuf Hemedanî'ye intisap etti, eğitim ve öğretimini ondan aldı ve hocasının ilk üç halifesi arasına girdi, ilk iki halifeden sonra şeyhinin postuna oturdu. Yesevî, bilgin ve şair bir insandı. Ahmet Yesevî'nin "Divan-ı Hikmet" ve "Fakr-Nâme" adlı eserleri vardır. Ahmet Yesevî'nin genellikle milâdî 1166 veya 1167 yılında öldüğü kabul edilir.

Nakşibendîlik gibi sahabeden Hz. Ali ve Hz. Ebu Bekir'e dayanan Yesevîlik tarikatı; Orta Asya'da ve Türkler arasında yayıldı, özellikle Türklerin manevî hayatı üzerinde asırlarca etkili oldu. Bu tarikatın esasları şunlardır: 1. Tevhidi esas alan tasavvuf anlayışı, 2. Kur'ân'a ve Sünnete bağlılık, 3. Şerîata dayanan tarikat, 4. Riyazet ve mücadele, 5 Halvet ve zikir.