Mektup
Mektup; kişiler, kurumlar ve kuruluşlar arasında haberleşme amacıyla yazılan yazılardır. Mektup, yazının bulunmasıyla birlikte kullanılmaya başlanan en eski iletişim araçlarındandır. Bulunabilen en eski
mektup örnekleri Mısır firavunlarına ve Hititlere aittir. İslamiyet’i yaymak amacıyla Hz. Muhammed’in Mısır, Habeşistan ve Bizans hükümdarlarına gönderdiği mektuplar türün bilinen örneklerindendir. Rö-
nesans’tan sonra Avrupa’da mektup türü büyük gelişme göstermiş;
Jean Jacques Rousseau (Jan Jak Ruso), Voltaire (Volter) gibi yazarlar
bu türde eserler vermişlerdir.
Mektubun Türk tarihinde ne zaman ortaya çıktığı kesin olarak bilinmemektedir. Türkler, Anadolu’ya gelmeden önce mektup türünü
kullanmışlardır. Uygur prenslerinin yazdığı mektuplar bu türün Türk
tarihindeki ilk örneklerindendir. XVI. yüzyıl divan şairi Fuzûlî’nin Şikâ-
yetnâme adlı eseri mektup türünün tanınmış örneklerindendir. Tanzimat’la birlikte Batı’dan mektup
çevirileri yapılmıştır. Cumhuriyet Dönemi’nde edebî mektup türünde örnekler çoğalmıştır.
Mektup Türleri
Yazılış amaçlarına göre mektuplar dörde ayrılır:
1. Özel Mektup: Kişinin yakınlarına ve tanıdıklarına yazdığı mektuptur. Özel mektupta anlatılanlar
sadece gönderici ile alıcıyı ilgilendirir. Duygu ve düşünceler, içten bir anlatımla dile getirilir.
Giriş bölümünde mektubun yazılış amacı belirtilir. Mektupta asıl anlatılmak istenenler gelişme
bölümünde yer alır. Sonuç bölümünde sevgi, saygı ve iyi dilekler bildiren ifadelere yer verilir.
Kâğıdın sağ üst köşesine yer ve tarih yazılır. Mektup bir hitap sözüyle başlar. Mektubun sağ alt
köşesinde yazan kişinin adı ve imzası, sol alt köşesinde adresi yer alır.
2. Edebî Mektup: Sanatçıların, düşünürlerin yazdıkları, sanat
ve düşünce derinliği taşıyan mektuplardır. Dil ve anlatım yönünden sanatsal değer taşıyan edebî mektuplar, yazıldıkları dönemin
sanat ve düşünce hayatına ışık tutar. Bu mektuplarda dönemin
edebî, sanatsal ve düşünsel tartışmaları yer alır. Bu yönüyle edebî
mektuplar yazıldıkları dönem için belge niteliğine de sahiptir.
3. Resmî Mektup: Kamu kurum ve kuruluşları arasında ya da bireylerle bu kurum ve kuruluşlar arasında yazılan mektuplardır.
4. İş Mektubu: Ticaret, sanayi alanlarında veya bireylerle iş yerleri arasında yazılan mektuplardır.
www.dersturkce.com
2024