TÜRKÇE DERS NOTLARI 

SÖZCÜK TÜRLERİ KONU ANLATIMI / SÖZCÜK TÜRLERİ YANSIT ANLAT

B. SIFAT (ÖNAD) KONU ANLATIMI

>>>Adların önüne gelerek onları çeşitli yönlerden niteleyen ve belirten sözcüklere ön ad denir.

Akıllı      öğrenciyi her öğretmen sever.                      On        kişi buraya doğru geliyor.
Ön ad       İsim                                                           Ön ad     İsim

>Bazı      olaylara hiç dayanamıyorum.                    >Bu sefer pazardan nasıl       elbise aldın?
Ön ad      İsim                                                                              Ön ad       İsim

>Bana  şu       kitabı verir misin?
        Ön ad     İsim

  Sıfatlar iki ana gruba ayrılır :

  A) NİTELEME SIFATLARI   :       

  B) BELİRTME SIFATLARI  : 

            1) İşaret Sıfatları

            2) Sayı Sıfatları

            3) Belgisiz Sıfatları

            4) Soru Sıfatları

 A) NİTELEME SIFATLARI KONU ANLATIMI

>>Adların durumunu,biçimini ve rengini bildiren ön adlardır. Adlara sorulan “nasıl?” sorusunun cevabı niteleme sıfatını verir.

güzel insanlar (Nasıl İnsanlar?)  siyah elbise                            köşeli kutu

( durum)                                            (renk)                                    (biçim)

çalışkan öğrenciler                           mavi eldiven                          nasırlı eller             ( Nasıl ? )

( durum)                                            (renk)                                    (biçim)

ucuz ev   (Nasıl Ev?)                         mor menekşe                         eğri direk      

( durum)                                            (renk)                                    (biçim)

gülen gözler  (Nasıl Gözler?)           ela göz                                    yuvarlak fincan       

( durum)                                            (renk)                                     (biçim)

Aşağıdaki sorulara  uygun niteleme ön adları yazınız.

•       Nasıl kazak?                         sökülmüş       kazak               
•       Nasıl kurabiye?                    ……………..kurabiye
•       Nasıl soru?                            ……………..soru
•       Nasıl dağ?                             ……………..dağ
•       Nasıl kumaş?                        ……………..kumaş

  B) BELİRTME SIFATLARI KONU ANLATIMI

1- İŞARET ÖN ADLARI :

  >>Varlıkların yerini işaret yoluyla belirten ön adlara denir.

“Bu, şu, o, öteki, beriki, ileriki” gibi kelimelerin adların önüne getirilmesiyle meydana gelir.

>>Adlara sorulan “hangi” sorusu işaret ön adını verir.

Bu          konuyu bir türlü anlayamadım.                   Beriki    evde kim oturuyor?

 İ.Sıfatı   (Hangi Konuyu?)                                                İ.Sıfatı  (Hangi Evde?)

Öteki     yolu denersen soruyu çözebilirsin.                   Beni şu      kata çıkarabilir misin?

İ.Sıfatı  (Hangi Yolu?)                                                                İ.Sıfatı (Hangi Kata?)

İleriki     yaşlarda bu hastalık görülebilir.                          O       sıraya ben oturacağım.

 İ.Sıfatı     (Hangi Yaşlarda?)                                            İ.Sıfatı  (Hangi Sıraya?)

Aşağıdaki adların yanına uygun niteleme ön adları yazınız.

•       ……… sınıf
•       ………insan
•       ………gezegen
•       ………öğrenci                           
•       ………şiir
•       ………bina

2- SAYI  ÖN ADLARI :

>>Adları sayı bakımından belirten sıfatlardır.

>>Adlara sorulan”kaç, kaçıncı, kaçar, kaçta kaç” soruları sayı ön adlarını verir.

Atmış yedi okul gezdik.                                  Sekizinci sınıfa gidiyorum.   

  S.Sıfatı    (Kaç Okul?)                                    S.Sıfatı    (Kaçıncı Sınıf?)

On          kişi toplantıya katıldı.                        Güller beşinci katta oturuyor.  

S.Sıfatı (Kaç Kişi?)                                                         S.Sıfatı (Kaçıncı Kat?)

Maaşlara yüzde elli zam yapacak.                İkişer soru cevaplayacaksınız.

                  S.Sıfatı   (Kaçta kaç?)                    S.Sıfatı (Kaçar Soru?)

Çeyrek asırdır bu topraklarda yaşar.            Birer      gün arayla maç yapacağız.

S.Sıfatı  (Kaçta kaç?)                                       S.Sıfatı  (Kaçar Gün?)

Aşağıdaki sayı ön adlarının karşılarına uygun adlar yazınız.

• Üç ……………
• Bir milyon ……………       
• Yirmi sekiz  ……………
• Birinci ……………

  3- BELGİSİZ ÖN ADLAR :

>>Adların özelliklerini  kesin olarak belirtmeyen ön adlardır.

>>“Birkaç, birçok, birtakım, her, bir, biraz, fazla, hiçbir, herhangi   bir , bazı vb.” belgisiz ön ad olarak kullanılabilir.

    Bazı  olayları aklım bir türlü almıyor.                Sınava az öğrenci katıldı.

  B.Sıfat  ad                                                                         B.Sıfat   ad

    Birkaç kişi tarafından yakalandı.                      Her konuda yardım alabilirim.

    B.Sıfat   ad                                                          B.Sıfat  ad

    Herhangi bir söz beni etkilemez.                        Hiçbir zaman bana karışmadı. 

          B.Sıfat       ad                                                    B.Sıfat    ad

Aşağıdaki adların yanına uygun belgisiz ön adları yazınız.

• ……………. ekmek
• ……………. insanlar
• ……………. soru
• ……………. para
• …………….şanslar

  4- SORU  ÖN ADLARI :

>> Adları soru yoluyla belirten ön adlardır.

Kaçıncı     soruyu yapamadın?                 Beşinci soru

Soru sıfatı    Ad                                         Sayı sıfatı

Elbiseleri hangi       adam getirdi?              Şu adam

             Soru sıfatı      Ad                             İşaret sıfatı

  Nasıl   hediye alacaksın ?                                 Güzel hediye

Soru sıfatı                                                         Niteleme sıfatı

Hangi öğrenciler daha çok çalışır?                   Bazı öğrenciler

Soru sıfatı                                                         Belgisiz  sıfat

Aşağıdaki soru ön adlarının karşılarına uygun adlar yazınız.

•       Kaç …………….?                                       Kaç …………….?
•       Ne ……………...?                                        Ne ……………...?
•       Nasıl…………….?                                       Nasıl…………….?

SIFATLARDA KÜÇÜLTME KONU ANLATIMI

>>>Küçültme ön adları “-ce, -cık, -msı, -mtırak ” ekleriyle yapılır.

  Ufacık çocuktan ne istiyorsun.

    Ön ad     ad

Büyükçe bir evde oturuyor.

       Ön ad          ad

Yeşilimsi gömleğiyle herkesin dikkatini çekti.

     Ön ad        ad

Sarımtırak bir kazak almış.

        Ön ad           ad

SIFATLARDA PEKİŞTİRME KONU ANLATIMI

>>>Niteleme sıfatların anlamlarını güçlendirmeye pekiştirme denir.  

1- Niteleme sıfatının ilk ünsüzüne kadar olan bölüm   alınır. Bu bölüme “m,p,r,s” ünsüzlerinden biri getirilip sıfat olan kelimenin aynen yazılmasıyla yapılır:

 beyaz elbise / bembeyaz elbise

 temiz ev      / tertemiz ev

2- İkilemeler yoluyla yapılır.

                        eğri büğrü yol

                        yeşil yeşil gözler

3- Niteleme sözcüklerinin arasına “mi” soru edatı getirilerek yapılır. .

                        güzel mi güzel konak

                        akıllı mı akıllı çocuk

Genel Konu Anlatımı Kategorisine Ulaşmak İçin Tıklayınız...