TÜRKÇE DERS NOTLARI 

SÖZCÜK TÜRLERİ KONU ANLATIMI / SÖZCÜK TÜRLERİ YANSIT ANLAT

C. ZAMİRLER(ADILLAR) KONU ANLATIMI

ADILLAR (ZAMİRLER)

>>>İsimlerin yerini tutan sözcüklere adıl (zamir) denir.

U Y A R I
Zamirler asla yerini tuttukları isimle birlikte kullanılmaz. Zamirler isimlerin aldığı bütün ek ve görevleri alırlar.

Zamirler yerlerini tuttukları varlıklara ve tutuş özelliklerine göre değişik türde görülür:

I. SÖZCÜK HALİNDEKİ ZAMİRLER

1- Kişi (şahıs) zamirleri:

>>Kişi adlarının yerini tutan zamirlerdir.

• Ben -   I. Tekil şahıs zamiri
• Sen -   II. Tekil şahıs zamiri 
• O -      III. Tekil şahıs zamiri 
• Biz -     I. Çoğul şahıs zamiri 
• Siz -     II. Çoğul şahıs zamiri 
• Onlar - III. Çoğul şahıs zamiri 

 
UYARI!!!

>>Bunlardan başka "kendi" sözcüğü de kişi adlarının yerini tuttuğundan kişi zamiri olarak kabul edilir. Buna dönüşlülük zamiri de denir.

ÖRNEK:

* Ben seni çok özledim.
* Kendi düşen ağlamaz. (kendi-3.tekil şahıs)
* Kendimiz çözdük bu soruyu. (kendimiz-1.çoğul şahıs)

ÖNEMLİ :

  >>Bir cümlede kişi zamiri alan bir sözcük ve aynı kişiyi içeren (kendi) sözcüğü birlikte kullanılırsa kişi zamirinin anlamı pekiştirilmiş olur.

>>Böyle bir cümlede gereksiz sözcük kullanımından kaynaklanan bir anlatım bozukluğu yoktur.

ÖRNEK:

* Bu odayı ben kendim boyadım.

  >>Kişi zamirleri isim tamlamalarında görev alabilir.

ÖRNEK:

* Benim cevabım doğruymuş.
Tamlayan / Tamlanan
Belirtili isim tamlaması

2- İşaret Zamirleri:

  >>Adların yerini işaret yoluyla tutan zamirlere işaret zamirleri denir.

bu ğ  bunlar
şu ğ şunlar
o    ğ  onlar
öteki
beriki

U Y A R I
3. tekil şahıs zamiri (o) ve 3. çoğul şahıs zamiri (onlar) ile işaret zamiri alan (o) ve (onlar) karıştırılmamalıdır.

 ÖRNEK:

* O her gece bizi arar. (Kişi zamiri )
* O dar geldi. (İşaret zamiri )
* Her yerde bizi arıyormuş onlar (Kişi zamiri )
* Onlar taze de bunlar bayat mı? (İşaret zamiri)

3- Soru Zamirleri:

 
>>Adların yerini soru yoluyla tutan zamirlere soru zamiri denir.

ÖRNEK:

* Bizi kim çağırmış? (Bülent)
* Ne almış çarşıdan? (elma)
* Kaçını kırdı? (üçünü)
* Kime gidiyorsun? (Buket'e)
* Hangisini daha çok seviyorsun (yeniyi)
* Nereden geliyorsunuz? (tiyatrodan)

4- Belgisiz Zamirler:

 
>>Adların yerini kesin olarak değil de belli belirsiz, yaklaşık olarak tutan zamirlerdir.

ÖRNEK:

* Bazıları derslerine çok çalışır.
* Kimse derdimizi dinlemiyor.
* Biri sizi soruyordu.
* Aza kanaat etmeyen çoğu bulamaz.

II. EK HALİNDEKİ ZAMİRLER
 

1- İyelik zamirleri:

>>Bir varlık veya kavramın kime ait olduğunu bildiren ek halindeki zamirlerdir.

NOT:

  Bu zamirler "kimin" sorusuna yanıt veren sözcüğün sonunda bulunur. "benim, senin, onun, bizim, sizin, onların" sözcüklerinin yerini tutar.

2- İlgi zamiri (-ki):

 
>>Bir tamlamada kullanılmayan tamlananla ilgiyi kuran (-ki)'ye ilgi zamiri denir.

ÖRNEK:

* Odanın kapısı kapalı ama salonunki açık. (salonun kapısı)
* Seninki bizi aldattı. (senin arkadaşın)

N O T:

(-ki) ilgi zamirinden önce (-in) tamlayan eki varsa o cümlede tamlananı düşmüş bir isim tamlaması vardır.

Genel Konu Anlatımı Kategorisine Ulaşmak İçin Tıklayınız...