SÜLEYMAN ÇELEBİ (d. 1351- ö. 1422)
1409’da Mevlid mesnevisini yazarak Anadolu kültürünün önemli parçalarından mevlid törenlerinin mimarı olmuş şair.
Bursa’da Orhan Bey zamanında doğmuştur. Çocukluğunda iyi bir öğrenim görerek bilgili tavırlarıyla Padişah Yıldırım Beyazid’in beğenisini kazanmış ve yapımı 1399’da biten Ulu Cami’ye imam olarak görevlendirilmiştir. Rivayetlere göre Hazreti Muhammed’in diğer peygamberlerden çok farkı olmadığını dile getiren bir İranlı vaize üzülerek 6 yüzyıldır büyük bir içtenlikle okunan Mevlidi yazmıştır. Doğum tarihinin 1351, ölüm tarihinin ise 1422 olduğu tahmin ediliyor. Bursa’da Çekirge yolu üzerindeki mezarlığa gömülmüştür. Süleyman Çelebi (15.yüzyıl ), Hazret-i Mu¬hammet’in diğer peygamberlerden üstün olduğunu kanıtlamak amacıyla asıl adı “Vesilet’ün Nejat” (Kurtuluş Yolu ) olan “Mevlit‘i yazmıştır.
Mefharı-i Mevcudat, Hazret-i Fahri Kainat
Muhammed Mustafa ra salavat
Allahümme salli ala seyyidina Muhammedinin-
Nebiyyi ve ala alihi ve sahbihi ve sellim
Ey Hüda’dan lütf-i İhsan isteyen
Mevlid-i pak-i Resululullah’a gel
Cennet içre huri gılman isteyen
Mevlid-i pak-i Resulullah’a gel
Ol Resulü doğduğu şeb bi-güman
Leyle-i kadre müşabihtir heman
Bulmak istersen cehennemden eman
Mevlid-i pak-i Resulullah’a gel
Zat-i pak-i can u dilden dinle sen
Mahd-ı nur-i hakdır ol zat-ı hasen
Olduğunca dünyada sağ u esen
Mevlid-i pak-i Resulullah’a gel
Meclis-i mevlidde ey vali müdam
Ol Resule kıl salat ile selam
Cennet-i alada istersen makam
Mevlid-i pak-i Resulullah’a gel
Fikredüp dünyadan elbet göçmeyi
Cennete ahir sırattan geçmeyi
Havz-ı kevserden dilersen içmeyi
Mevlid-i pak-i Resulullah’a gel
Allah adın zikredelim evvela
Vacib oldu cümle işte her kula
Allah adın her kim ol evvel ana
Her işi asan eder Allah an-a
Allah adı olsa her işin önü
Hergiz ebter olmaya anın sonu
Her nefeste Allah adın de müdam
Allah adıyla olur her iş tamam
Bir kez Allah dese şevk ile lisan
Dökülür cümle günah misli hazan
İsm-i pakin pak olur zikreyleyen
Her murada erişir Allah diyen
Aşk ile gel imdi Allah diyelim
Dert ile göz yazş ile ah edelim
Ola kim rahmet kıla ol padişah
Ol Kerim ü ol Rahim ü ol ilah
Birdir ol birliğine şek yokdürür
Gerçi yanlış söyleyenler çok dürür
Cümle alem yok iken ol var idi
Yaradılmıştan Gani Cebbar idi
Var iken yok idi ins ü melek
Arş u fer u ay u gün hem nuh felek
Sun ile bunları, ol var eyledi
Kudretinin izhar edüp hem ol Celil
Birliğine bunları kıldı delil
”Ol!!! dedi bir kere var oldu cihan
”Olma!” derse, mahv olur ol dem heman
Bari ne hacet kılarız sözü çok
Birdir Allah andan artık tanrı yok
Haşre dek ger denilirse bu kelam,
Nice haşr ola, bu olmaya temam
Pes Muhammed’dir bu varlığa sebep
Sıdk ile anınn rızasına kıl taleb
Ger dilersiz bulasız oddan necat
Aşk ile derd ile edin es-salat
Hak Teala çün yarattı Adem’i
Kıldı Adem’le müzeyyen alemi
Adem’le müzeyyen alemi
Adem’e kıldı feriştahler sücud
Hem ana çok kıldı ol lutf issi cud
Mustafa nurunu alnından kodu
”Bil habibim nurudur bu nur” dedi
kıldı o nur anın alnında karar
Kaldı anın ile nice ruzigar
Sonra Havva alnına nakletti bil
Durdu anda dahi nice ay u yıl
Şit doğdu ana nakletti bu nur
Anın alnında tecelli kıldı nur
Erdi İbrahim ü İsmail’e hemn
Söz uzanur eğer kalanın der isem
İşbu resm ile müselsel muttasıl
Ta olunca Mustafa’ya muntakil
Geldi çün ol rahmeten li’l-alemin
Vardı nur anda karar etti hemin
”Ger dilersiz, bulasız oddan necat
Aşk ile, derd ile edin es-salat
MEVLİD YAZARINA DUA
Ey azizler işte başlarız söze
Bir vasiyet kılarız illa size
Ol vasiyyet kim derim tuta
Mis gibi kokusu canlarda tüte
Hak Teala rahmet eyleye ana
Kim beni ol bir dua ile ana
Her kim diler bu duada buluna
Fatiha ihsan ede Süleyman kuluna
Bu beyitte Süleyman Çelebi, kendsine Fatiha bağışlanmasını vasiyet eder. Bı sırada mevlidi okuyan kişilerden biri, önce Peygamberimiz’e (s.a.v), daha sonra Adem’den (a.s) bugüne gelen tüm peygamberlere, evliyaya, alimlere, davete katılan cemaatin geçmişlerine ve ahirete irtihal edip de bir Fatiha okuyacak kimsesi kalmayanlara Fatiha bağışlar.
Evvel andık anı kim evveldir ol
Evveline bulmadı hiç akl yol
Evvelin ol evvelidir bi-güman
Ahirin hem ahiridir cavidan
Çünkü Hak evvelliğin bildik ayan
Dinle imdi kılayım sun’un beyan
Hak Teala ne yarattı evvela
Cümle mahlukattan kim evvel ola
Mustafa nurunu evvel kıldı var
Sevdi anı ol Kerim ü girgidar
Her ne türlü kim saadet var durur
Yahşi hu, gerekli adet var durur
Hak sana verdi mükemmel eyledi
Yaradılmıştan müfaddal eyledi
Andan oldu her nihan ü aşikar
Arş ü ferş ü yerde gökte ne ki var
Ger Muhammed olmaya idi ayan
Olmayısardi zemin ü asuman
Hem vesile olduğu içün ol Resul
Adem’in Hak tevbesini kabul
Ger Muhammed gelmeseydi aleme
Tac-i İzzet ermez idi Adem’e
Nuh anınçün buldu hem garktan necat
Dahi doğmadan göründümucizat
Cümle anın dostlğuna adına
Bunca izzet kıldı Hak ecdadına
Ceddi olduğuçün anın hem Halil
Narı cennet kıldı ana ol Celil
Hem dahi Musa elindeki asa
Oldu anın hürmetine ejderha
Ölmeyip İsa göğe buldu yol
Ümmetinden olmak için idi ol
Gerçi kim bunlar dahi mürsel durur
Lik Ahmed ekmel ü efdal durur
Çün temenni kıldılar Hak’tan bular
Kim Muhammet ümmetinden olalar
Şer’ini sünnetin tut ümmeti ol ümmeti
Ta nasip ola sana Hak rahmeti
PEYGAMBERİMİZİN DOĞUSU
Amine Hatun Muhammed annesi
Ol sadeften doğdu ol dür danesi
Çünki Abdullah’dan oldu hamile
Vakit erişdi hefte vü eyyam ile
Hem Muhammed gelmesi oldu yakin
Çok alametler belirdi gelmeden
Ol rebiülevvel ayı nicesi
On ikinci gice isneyn gecesi
Ol gice kim doğdu ol hayrü’l-beşer
Anesi anda gördü neler
Dedi gördüm ol habibiin anesi
Bir acep nur kim güneş pervanesi
Berk urup çıktı evimden nagehan
Göklere dek nur ile doldu cihan
Hem hava üzre döşendi bir döşek
Adı Sündüs, döşeyen anı melek
Üç alem dahi dikildi üç yere
Her birisin edeyim nerden nere
Gökler açıldı ve feth oldu zulem
Üç melek gördüm elinde üç alem
Mağrib u meşrık da iksi anın
Biri damında dikildi Kabe’nin
Bildim anlardan kim ol halkın yeği
Kim yakin oldu cihana gelmeği
İndiler gökten melekler saf ü saf
Kabe gibi kıldılar evim tavaf
Çün göründü bana bu işler ayan
Hayret içre kalmış idim ben heman
Yarılıp çıktı divardan nagehan
Geldi üç huri bana oldu ayan
Bazıları derler ki ol üç dilberin
Asiye’ydi biri ol meh-peykerin
Biri Meryem Hatun idi aşikar
Birisi hem hurilerden bir nigar
Geldiler lutf ile ol üç mehcebin
Verdiler bana selam ol dem hemin
Çevre yanıma gelip oturdular
Mustafa’yı birbirine muştular
Dediler oğlun gibi hiç bir oğul
Yaradılalı cihan gelmiş değil
Bu senin oğlun gibi kadri cemil
Bir anaya vermemiştir ol Celil
Ulu devlet buldun ey dildare sen
Doğusardır senden ol hulk-i hasen
Bu gelen ilm-i ledün sultanıdır
Bu gelen tevhid-i irfan kanıdır
Bu gelen aşkına devreyler felek
Yüzüne müştak durur ins ü melek
Bu gice ol gicedirkim, ol şerif
Nur ile alemleri eyler latif
Bu gice şadan olur erbab-ı dil
Bu giceye can verir eshab-ı dil
Rahmeten li’l alemindir Mustafa
Hem şefiu’l-muznibindir Mustafa
Vasfını bu resme tertb ettiler
Ol mübarek nuru tergib ettiler
Amine eder çü vakt oldu tamam
Kim vücuda gele ol hayrü’l-enam
Sudasım gayet hararetten kati
Sundular bir cam dolusu şerbeti
Şerbeti karşımda tutdu huriler
Bunu sana verdi Allah dediler
Kardan ak idi hem soğuk idi
Lezzeti dahi şekerden yok idi
İçtim anı oldu cismim nura gark
Edemedim kendimi nurdan fark
Geldi bir ak kuş kanadıyla revan
Arkamı sıvadı kuvvetle heman
Doğdu ol saatte ol sultan-ı din
Nura gark oldu semavat ü zemin
Sallü eleyhi ve sellimü teslima
Hatta tenali cennetten ve naima
Essalatü vesselamü aleyke ya Resulallah
Essalatü vesselamü aleyke ya Habiballah
Essalatü vesselamü aleyke ya Nebiyullah
Divan Edebiyatı Yazar ve Şairleri Kategorisine Dönmek İçin Tıklayınız…
Genel Yazar/ Şair Biyografi Kategorisine Dönmek İçin Tıklayınız…
www.dersturkce.com
2024