ADINI GÖKLERE YAZDIRAN ÇOCUK

Çocuklarda meslek seçme isteği nasıl doğar? Kesin olarak bilinmiyor. Önemli olan her çocuğun bir şeye merak sarıp onun üzerinde derinleşmesi. Hiçbir konuya ilgi duymamak her genç için felaket sayılmalıdır.
Japon Kaoru İkeya daha küçük bir çocukken aklı hep göklerde idi. Yıldızlarla dolu gök kubbede neler vardı?
Kaoru’nun babası balıkçı idi. Bu meslekle gökler arasında hiçbir ilişki yoktu. Baba İkeya’ya sorarsanız oğlunun kendi gibi balıkçı olmasını isterdi. Kaoru, ailenin en büyük evladı idi. Ana babasının ve üç kardeşinin yükünü onun çekmesi gerekiyordu. Balıkçılık küçük görülecek bir meslek değildi. Onun da incelikleri vardı. Kaoru, babası sağ iken mesleğin inceliklerini çok iyi öğrenebilirdi.

Aile, bir ara sanayi kenti Nagoya’dan
Bentenjima kasabasına taşındı. Oğul o
sırada altı yaşında idi. Yeni ev, kendisi bakımından büyük bir özellik taşı-
yordu. Evin damı dümdüzdü, yıldızları izlemeye uygundu. Küçük Kaoru
yollarda çocuklarla oynayacak yerde
günlerini damda geçiriyordu.
Doğrusu küçüğün gök merakı
annesinin de hoşuna gitmiyordu. Ne
çıkacaktı gökleri izlemekten? Ama
Kaoru için gökyüzü kitaptı. Küçük,
on iki yaşına doğru okulun kitaplı-
ğına dadandı. Gökbilim ile ilgili ne
varsa okuyor, not alıyordu. Gök haritalarını nerede bulursa alıyor, bunlara
kendi gözlemlerini de işliyordu.

Teleskop Sorunu

Ancak gökleri durmadan gözlemekle fazla bir sonuç alı-
namazdı. Küçük de olsa bir teleskop gerekliydi. Kaoru yine
okul kitaplığına daldı; teleskop yapımı ile ilgili fizik, kimya,
optik bilgilerini adeta yuttu. Sonra eski makine parçalarının
satıldığı pazardan teleskop parçaları toplayıp kendi teleskobunu yaptı.
Gökyüzü şimdi Kaoru’nun önüne yıldızları, gezegenleri,
düşen yıldızları, kuyruklu yıldızları ile açılmaya başladı. O andan itibaren genç Kaoru kararını verdi. Yeni bir kuyruklu yıldız bulacak ve buna adının verilmesini sağlayacaktı. Amatör birçok gök bilimci yok mu idi? Onların içinde kuyruklu yıldız
bulmuş birçokları vardı. Kendisi de bunlardan biri olacaktı.
Ve çalışmaya başladı Kaoru büyük bir hızla...
Ama ünlü bir söz vardı: “İyi düzen bu düzen, girmese
araya bozan.” diye. Genç Kaoru’nun babasının işleri birdenbire bozulmaya başladı. (...)

Yaşam Savaşımı

Ailenin yükü Kaoru ile annesinin omuzlarına çökmüş-
tü. Zavallı kadın, evlerinin yakınındaki İstasyon Otelinde
temizlikçi ve aşçı olarak iş buldu. Kaoru, ortaokulu bitirir
bitirmez kendine iş aradı, buldu. Bir piyano fabrikasında tuş
perdahlıyordu. Eğitimi fazla olmadığından fazla bir para kazanamıyordu bu işten. Fakat kazandığı ile hiç olmazsa kendi
masrafını çıkarıyor, kalanını da eve veriyordu.
Kaoru’nun annesi de oğlunun yıldız merakına kızıyordu.
Bir an önce bir iş bulmalı idi kendisine. Kadıncağızı asıl üzen
oğlunun damdan inmemesi idi. Yaz kış boş vakitlerini damda geçiriyordu. Kaoru dal gibi bir çocuktu. Her an hastalanabilirdi. Sabahlara kadar uykusuz kaldığı için benzi de sapsarı
idi. Kadın, oğlunun sağlığı ile o kadar ilgili idi ki gecenin hangi saatinde olursa olsun her dama çıkışında o da uyanıyordu.
Bu arada Kaoru, teleskobu için bir de ayna perdahlamıştı boş vakitlerinde.

Bilgin Dayı

Kaoru, dış ilişkilerini de ihmal etmiyordu. Tabii kendisi
gibi amatör ve profesyonel gök bilimcilerle… Bunlardan biri,
ünlü Minoru Honda idi. Kaoru yeni bir kuyruklu yıldız bulma
düşüncesini ona açtı. Yanıt pek iç açıcı değildi fakat gerçek
payı taşıyordu: “Sevgili Kaoru, kuyruklu yıldız bulacağım
diye her gece gökleri taramak boş bir gayrettir. Sen her şeyden önce sadece gökyüzünü incele. Ama her şeyi ile... Bakarsın bir gün karşına istediğin yıldız çıkar.”
Minoru Honda doğru söylüyordu. Birçok buluş rastlantı
biçiminde yapılmıyor mu idi?

Kaoru 1963 yılı başında iyice giyinerek dama çıktı, göğü taramaya baş-
ladı. Önce göğün doğu tarafını taradı,
sonra güney kubbesine çevirdi teleskobunu. Bir ara toz duman arasında
bir ışık sezer gibi oldu. Önündeki gök
haritalarına baktı. Öyle bir şey görünmüyordu. Kaoru birden dikkat kesildi. Toz bulutunu bir daha, bir daha
inceledi. Ve kararını verdi. Kimsenin
bilmediği bir kuyruklu idi bu. Kaoru
sabah erkenden telgrafhaneye koştu,
buluşunu Tokyo Gözlemevine telledi.
Haber bir anda bütün dünya gözlemevlerine yayılmıştı. Haber ajansları
buluşu “Flaş haber!” olarak verdiler.

Gazeteci, Televizyoncu Akını

Kaoru buluşunu Tokyo Gözlemevine bildirdikten sonra piyano fabrikasındaki işinin başına dönmüştü. Evi; televizyoncuların, gazetecilerin, sinemacıların, radyocuların akınına uğramıştı. Buluşa annesi de şaşırmıştı. Oğlunun adresini verdi. Bu sefer piyano fabrikasının önü mahşer yerine döndü. Müdür şaşırmıştı. Kimdi bu Kaoru? Hemen dosyasını getirtti. Şunlar yazıyordu içinde:
“Kimse ile konuşmaz, sporla hiç ilgilenmez. Herkesle iyi geçinir, işlerini çok iyi yapar.”
Fabrika müdürünün tepkisi, bu değerli işçisi için bir fon açtırmak oldu. (…)
Kaoru’nun bulduğu kuyruklu yıldıza “İkeya Kuyruklu Yıldızı 1963-a” resmî adı verildi. Kaoru ikinci buluşunu, yine kendi yaptığı bir teleskopla 1964 Temmuz’unda yaptı. Buna da “Kuyruklu Yıldız 1964-f” adı verildi. Genç amatör gök bilimci, üçüncü yıldızı kendisi gibi amatör gök bilimci Tsutomu (Somu) Seki ile yaptı. Buna da “İkeya-Seki” adı verildi, ikisinin adı ile.
Kaoru İkeya, emeklerinin boşa gitmediğini herkese göstermiş oldu. Adını da o zaman için tam üç kez göklere yazdırdı. Kaoru İkeya ilk kuyrukluyu bulduğu sırada on dokuz yaşında idi. (...)
1938 Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan Pearl S. Buck’ın (Pörl S. Bak) şu sözü İkeya’nın durumuna çok uyuyor: “Gençler en olmayacak işleri başarmaya kalkarlar; işin tuhafı, başarırlar da.”
(…)
(Kısaltılmıştır.)

Kuyruklu yıldız: Güneş çevresinde büyük bir elips veya bir parabol yörüngede dolaşan, Güneş’e yaklaştığında yüzeyinde ortaya çıkan gazların ve tozların oluşturduğu kuyruk denilen ışıklı bir uzantısı olan gök cismi, kirlikartopu.

Vehbi BELGİL (1916 - 1996)

Gazeteci - yazar, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinden mezun olmuştur. Dışişleri
Bakanlığında uzun yıllar diplomatlık yapmıştır. Eserlerinden bazıları: Atomun Sırları, İktisat ve
Harp, İstanbul Ticaret Odası...


Metnin Cevapları İçin Tıkla....